Μεγάλη γιορτή είναι για την Ορθοδοξία η 4η Δεκεμβρίου, αφού τιμάται η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας. Η Αγία Βαρβάρα είναι Μικρασιάτισσα αγία και μεγαλομάρτυς, η οποία έζησε κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ. στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας.
Ο πατέρας της διέταξε να χτιστεί για αυτή ένα λουτρό, προκειμένου να μην χρειάζεται να χρησιμοποιεί τα δημόσια λουτρά. Ενώ το σχέδιο για την κατασκευή του προέβλεπε αρχικά δύο παράθυρα, εκείνη εγκατέστησε άλλο ένα για να τιμήσει την Αγία Τριάδα, εκμυστηρευόμενη τον λόγο στον πατέρα της.
Τότε ο πατέρας της, βλέποντας αυτήν την αλλαγή, διέταξε να την παραδώσουν στον Ρωμαίο έπαρχο κατά τους διωγμούς των Χριστιανών. Εκείνος, θαυμάζοντας την ομορφιά της, προσπάθησε στην αρχή να τη μεταπείσει, βλέποντας όμως ότι εκείνη ήταν ανένδοτη, την υπέβαλε σε μαρτύρια, περισσότερο για να τη σώσει από την οργή του πατέρα της, που ήθελε να φονευθεί.
Τελικά, ο έπαρχος διέταξε τον αποκεφαλισμό της και όρισε την ποινή να εκτελέσει ο ίδιος ο πατέρας της, κάτι που ήταν και επιθυμία του. Σύμφωνα με τον βιογράφο της, τον Συμεών, εκείνος την αποκεφάλισε ως «πατρικαίς χερσί τω πατρικώ ξίφει την τελείωσιν δέχεται».
Τη στιγμή όμως που είχε αποτελειώσει το έγκλημά του, ο πατέρας της έπεσε νεκρός, χτυπημένος από κεραυνό κατά θεία δίκη. Η Ιουλιανή της Νικομηδείας μαρτύρησε μαζί με τη Βαρβάρα και τιμάται επίσης ως αγία.
Τα λείψανα της Αγίας Βαρβάρας
Κατά τον 9ο αιώνα έγινε ανακομιδή των λειψάνων της και η μεταφορά τους από τη Βιθυνία στην Κωνσταντινούπολη. Το 991 ο Αυτοκράτορας Βασίλειος Β’ δώρισε μέρος αυτών στους Βενετούς, οι οποίοι και τα απόθεσαν στον Ναό του Αγίου Μάρκου.
Κατά τον 12ο αιώνα, μέρος υπολοίπων λειψάνων της Αγίας Βαρβάρας μεταφέρθηκαν από την Κωνσταντινούπολη στο Μοναστήρι του Αγίου Μιχαήλ με τους Χρυσούς Τρούλους στο Κίεβο, όπου παρέμειναν έως το 1930, όταν μεταφέρθηκαν εκ νέου στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Βλαδίμηρου, στην ίδια πόλη.
Αγία Βαρβάρα: Η προστάτιδα του Πυροβολικού
Η πρώτη γραπτή αναφορά για τον εορτασμό της Αγίας Βαρβάρας ως προστάτιδος του Πυροβολικού, υπάρχει σε ένα βασιλικό διάταγμα που υπεγράφη την 21η Ιανουαρίου 1953.
Σε αυτό, ενώ για όλα τα Όπλα του Στρατού Ξηράς ως προστάτης άγιος αναγνωρίζεται ο Γεώργιος, ξεχωριστά για το Πυροβολικό αναγνωρίζεται η Βαρβάρα.
Ο διαχωρισμός αυτός δεν υπήρξε τυχαίος. Και αυτό διότι στον Ελληνικό Στρατό προϋπάρχει έντονα η ταύτιση της Αγίας Βαρβάρας με το Όπλο του Πυροβολικού.
Μάλιστα, στα περισσότερα στρατόπεδα του Πυροβολικού υπάρχουν ναοί ή παρεκκλήσια αφιερωμένα στην Αγία Βαρβάρα.
Στην τιμή της αγίας ο Στρατός ενσωμάτωσε και τα λαϊκά θρησκευτικά έθιμα, τα οποία περιλαμβάνουν τους λουκουμάδες στο συσσίτιο της ημέρας, που διανέμονται όχι μόνο στους στρατιώτες, αλλά και στους επισκέπτες του στρατοπέδου.