Ο Ιγνάτιος Αντιοχείας, γνωστός και ως Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, γεννήθηκε περίπου το 50 μ.Χ. στη Συρία και υπηρέτησε ως ο δεύτερος επίσκοπος Αντιοχείας, διαδεχόμενος τον Ευόδιο. Σύμφωνα με το Μαρτυρολόγιο του Ιγνατίου, το οποίο είναι μεταγενέστερο, ο Ιγνάτιος μαρτύρησε στις 20 Δεκεμβρίου του 108 μ.Χ., και γι’ αυτό η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του σήμερα (20/12).
Στις επιστολές του αναφέρεται ως Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, ενώ κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του αποκαλείται «τον Χριστόν έχων εν στέρνοις», πιθανόν λόγω της αφοσίωσής του και της καθημερινής του προσευχής.
Ο βίος, η πίστη και τα μαρτύρια
Σύμφωνα με τον Συμεώνα τον μεταφραστή, συγγραφέα του 10ου αιώνα, και άλλους μεταγενέστερους συγγραφείς, ο Ιγνάτιος ενδέχεται να ήταν το παιδί που ο Ιησούς Χριστός τοποθέτησε «εν μέσω των μαθητών του» όταν τους δίδαξε για τη βασιλεία των ουρανών. «Εν εκείνη τη ώρα προσήλθον οι μαθηταί τω Ιησού λέγοντες: τις άρα μείζων εστίν εν τη Βασιλεία των ουρανών; Και προσκαλεσάμενος ο Ιησούς παιδίον, έστησεν αυτό εν μέσω αυτών και είπεν: αμήν λέγω υμίν, εάν μη στραφήτε και γένησθε ως τα παιδία, ου μη εισέλθητε εις την Βασιλείαν των ουρανών. Όστις εστιν ο μείζων εν τη Βασιλεία τω ουρανών. Και ός εάν δέξητε παιδίον τοιούτον εν επί τω ονόματί μου, εμέ δέχεσθαι».
Η επισκοπική του θητεία ξεκίνησε περίπου το 70 μ.Χ. και έφτασε στο αποκορύφωμά της στα τέλη του 1ου αιώνα και τις αρχές του 2ου. Σύμφωνα με μεταγενέστερες πηγές, ο Ιγνάτιος ήταν μαθητής του Αποστόλου Ιωάννη και συνεργάτης του Πολύκαρπου Σμύρνης. Το ελληνικό περιβάλλον στο οποίο γεννήθηκε και έζησε φαίνεται και από το γλωσσικό του ταλέντο στις επιστολές του.
Κατά την περίοδο του διωγμού του Τραϊανού (98-117 μ.Χ.), ο Ιγνάτιος μεταφέρθηκε από την Αντιόχεια στη Ρώμη συνοδευόμενος από στρατιώτες, οι οποίοι αποκαλούνταν από τον ίδιο «λεόπαρδοι» λόγω της σκληρότητάς τους. Ο Άγιος Ιγνάτιος τελικά μαρτύρησε στη Ρώμη, όπου τον έριξαν στις αρένες με λιοντάρια, όπως αναφέρεται από τον μαθητή του, Ειρηναίο Λουγδούνου, τον Ωριγένη και τον Ευσέβιο Καισαρείας.
Ο Ιωάννης Μαλάλας, χρονογράφος του 6ου αιώνα, ανέφερε ότι ο Άγιος Ιγνάτιος μαρτύρησε στην Αντιόχεια, μια άποψη που σήμερα θεωρείται λανθασμένη.
Ἀπολυτίκιον
Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείῳ ἔρωτι ἐπτερωμένος, τοῦ σὲ ψαύσαντος χερσὶν ἀχράντοις θεοφόρος ἀνεδείχθης, Ἰγνάτιε, καὶ ἐν τῇ Δύσει τελέσας τὸν δρόμον σου, πρὸς τὴν ἀνέσπερον λῆξιν ἐσκήνωσας. Πάτερ ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε δωρίσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
