Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο οποίος τιμάται σήμερα (27/1) από την Εκκλησία, εκοιμήθη στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 μ.Χ., εξαντλημένος κατά τη διάρκεια της τρίτης του εξορίας, την οποία είχε επιβάλει η αυτοκράτειρα Ευδοξία. Ο τόπος ταφής του υπήρξε τα Κόμανα του Πόντου, όπου και παρέμεινε για τριάντα χρόνια το σεπτό λείψανό του, εκεί που γνώρισε την εξορία και το μαρτύριο.
Η Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων
Το 434 μ.Χ., όταν πατριάρχης αναδείχθηκε ο μαθητής του Αγίου Ιωάννης, ο Άγιος Πρόκλος, παρακάλεσε τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’ να μεριμνήσει για την επιστροφή των λειψάνων του Αγίου στην Κωνσταντινούπολη. Το αίτημα πραγματοποιήθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 27 Ιανουαρίου του 438 μ.Χ., με την Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων.
Η μεταφορά συνοδεύτηκε από επιστολή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β’, γιου του Αρκαδίου και της Ευδοξίας, που απευθυνόταν στον Άγιο.
«Ἐπιστολὴ τοῦ βασιλέως Θεοδοσίου.
Εἰς τὸν οἰκουμενικὸν Πατριάρχην καὶ Διδάσκαλον καὶ πνευματικὸν Πατέρα Ἰωάννην τὸν Χρυσόστομον, τὴν προσκύνησιν προσφέρω ἐγὼ ὁ βασιλεὺς Θεοδόσιος. Ἡμεῖς, Πάτερ τίμιε, νομίζοντες, πῶς εἶναι τὸ σῶμά σου νεκρόν, καθὼς εἶναι καὶ τὰ ἄλλα σώματα τῶν ἀποθανόντων, ἠθελήσαμεν να μεταφέρωμεν αὐτὸ ἁπλῶς εἰς ἡμᾶς. Διὰ τοῦτο καὶ τοῦ ποθουμένου δικαίως ὑστερήθημεν. Ἀλλὰ σύ, Πάτερ τιμιώτατε, συγχώρησον εἰς ἡμᾶς, ὀποῦ μετανοοῦμεν. Σὺ γὰρ ἐδίδαξες εἰς ὅλους τὴν μετάνοιαν. Καὶ δὸς τὸν ἑαυτόν σου, ὣς πατὴρ φιλοπαῖς, εἰς ἡμᾶς τοὺς φιλοπάτορας υἱούς σου, καὶ τοὺς σὲ ποθούντας εὔφρανον διὰ τῆς παρουσίας σου».
Η υποδοχή των λειψάνων στην Κωνσταντινούπολη υπήρξε μεγαλειώδης, με τον λαό, τον κλήρο, τους μοναχούς, καθώς και τον αυτοκράτορα και την αυλή του, να συμμετέχουν με ευλάβεια. Αρχικά, η λάρνακα τοποθετήθηκε στον ναό του Αποστόλου Θωμά στα Αμαντίου, κατόπιν στον ναό της Αγίας Ειρήνης. Εκεί, το λείψανο τοποθετήθηκε πάνω στο σύνθρονο, με τον λαό να φωνάζει: «Απόλαβε τον θρόνο σου, Άγιε».
Αργότερα, η λάρνακα μεταφέρθηκε στον ναό των Αγίων Αποστόλων, όπου έγινε θαύμα: ο Άγιος ακούστηκε να απευθύνει στον λαό το «Εἰρήνη πάσι». Στη συνέχεια, τοποθετήθηκε στο Άγιο Βήμα, κάτω από την Αγία Τράπεζα.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ἡ τοῦ στόματός σου καθάπερ πυρσός ἐκλάμψασα χάρις, τήν οἰκουμένην ἐφώτισεν, ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυρούς ἐναπέθετο, τό ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν. Ἀλλά σοῖς λόγοις παιδεύων, Πάτερ, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τῷ Λόγῳ Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
