Σε μία από τις πιο υψηλές «βεράντες» του κόσμου
Απόγονοι Μέγα Αλέξανδρου: Εσύ γνώριζες πως υπάρχει ελληνική κοινότητα στα βάθη της Ασίας; Και μάλιστα έχουν καταφέρει να επιβιώσουν στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης του Παμίρ;
Μια ιστορία που λίγοι γνωρίζουν μιας και αποτελούν ‘’ξεχασμένη’’ ελληνική κοινότητα. Παρά το γεγονός πως έχουν απίστευτο ενδιαφέρον. Τόσο το πώς βρέθηκαν εκεί. Αλλά και το πώς είναι η ζωή τους σήμερα.
Μοιάζει με παραμύθι, ένα από αυτά που διηγούνται οι ίδιοι οι Ισκανταρί Παμίρσκι. Στα υψίπεδα του Τατζικιστάν. Αλλά αποτελεί πραγματικότητα. Εκεί στα βάθη της Ανατολής, στο ορεινό και δυσπρόσιτο Παμίρ, υπάρχουν ολόκληρα χωριά με απογόνους στρατιωτών του Μέγα Αλέξανδρου. Ανθρώπους περήφανους για την ελληνική καταγωγή τους. Υστερα από 20 και πλέον αιώνεςτης προσωπικότητας του Μακεδόνα στρατηλάτη.
Την ανακάλυψη αυτών των άγνωστων χωριών έκανε ο ιστορικός ερευνητής και σκηνοθέτης Δημήτρης Μανωλεσάκης. Μαζί του θα «ταξιδέψουμε» στο άγριο Παμίρ για να «γνωρίσουμε» τους μακρινούς… συμπατριώτες μας.
«Είναι δύσκολη η ζωή εδώ, πολύ δύσκολη, αλλά με τη βοήθεια του Ισκαντάρ, όλα πάνε καλά, πολύ καλά». Το πρόσωπο του γέροντα είναι γαλήνιο, στη φωνή του μια αναπάντεχη χροιά αισιοδοξίας.
Σε υψόμετρο σχεδόν 4.000 μ. δεν απέχει πολύ από τα ουράνια. Τα οροπέδια του Παμίρ είναι πράγματι από τις πιο υψηλές «βεράντες» του κόσμου. Αλλά και τις πιο αποκομμένες από αυτόν.
Ισκανταρί Παμίρσκι: Αλεξανδρινοί του Παμίρ
Ύστερα από επίμονη και εξερεύνηση τους ανακάλυψαν. Στις οροσειρές του Παμίρ (στο Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν και τα σύνορά του με Αφγανιστάν, Κίνα και Κιργισία). Δηλαδή εκεί που ζούσαν οι απόγονοι του Μ. Αλέξανδρου.
Κι όπως απεδείχθη, συνεχίζουν να ζουν. Πέντε τέτοια ελληνικά χωριά ανακάλυψε ο Δ. Μανωλεσάκης (υπάρχουν κι άλλα στην περιοχή, αλλά δεν ήταν δυνατή η πρόσβαση, χρειαζόταν πολυήμερη οδοιπορία). Πέντε χωριά σε υψόμετρο μεταξύ 3.000 και 4.000 μ. σε διαφορετικά οροπέδια των οροσειρών του Παμίρ.
Βρήκε απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ασία
Ο πρώτος που μίλησε για ύπαρξη απογόνων των στρατιωτών του M. Αλεξάνδρου στην Ασία ήταν ο Αγγλος αξιωματικός και φιλέλληνας Σερ Τζωρτζ Ρόμπερτσον. Έγραψε και βιβλίο γι’ αυτούς.
Την πρώτη ταινία στην Ελλάδα για τους Καφίρ Καλάς, οι οποίοι πιστεύουν στους Θεούς του Ολύμπου και διατηρούν αρχαιοελληνικά ήθη και έθιμα έκανε ο Δημ. Μανωλεσάκης. Για λογαριασμό της ελληνικής εκπαιδευτικής τηλεόρασης, ταξιδεύοντας πριν από αρκετά χρόνια στα οκτώ χωριά τους. Στις απρόσιτες χαράδρες του Ινδικού Καυκάσου.
Οι απόγονοι Ελλήνων του Παμίρ ήταν μια παντελώς νέα ανακάλυψη -ουδείς γνώριζε ή είχε αναφερθεί ποτέ σ’ αυτούς.
«Δεν τους βρήκα εκεί που έλεγε ο Μάρκο Πόλο, αλλά ακόμη υψηλότερα. Είχαν καταφύγει από αιώνες στα υψηλά οροπέδια προφανώς για να αποφύγουν επιδρομείς», λέει ο Δ. Μανωλεσάκης και συνεχίζει:
«Οι άνθρωποι αυτοί είναι περήφανοι για την καταγωγή του. Διηγούνται εκπληκτικές ιστορίες και θρύλους . Και ενώ είναι Μουσουλμάνοι, πιστεύουν και προσεύχονται στον Μέγα Αλέξανδρο. Τον έχουν θεοποιήσει!
Κάθε άνοιξη και φθινόπωρο πηγαίνουν και προσκυνούν έναν τάφο που βρίσκεται ψηλά στα βουνά Γιασμουλάχ, που πιστεύουν ότι είναι του Ισκαντάρ. Δηλαδή του Μ. Αλέξανδρου Τα πέντε χωριά που εντόπισε ο Δ. Μανωλεσάκης βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία του Παμίρ.
Οι απόγονοι Ελλήνων του Παμίρ μιλούν μια γλώσσα η οποία είναι μίξη περσικών, ουζμπεκικών, τατζικικών, ταρταρικών, αφγανικών και αρχαιοελληνικών λέξεων και ριζών. «Το όμορφο», λέει ο Ελληνας σκηνοθέτης, το λένε «εις καλόν», τη γυναίκα «γυναίκ».
Διηγούνται πλήθος θρύλων για τον M. Αλέξανδρο. Ο θρύλος τους όμως, για τον Αλέξανδρο και το αθάνατο νερό είναι λίγο διαφορετικός από τον δικό μας. Τα κοινά στοιχεία είναι πολλά και το γεγονός ότι έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τα ελληνικά έθιμα, είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό.
