Προειδοποίηση από την Ευρώπη για πιάτα που μολύνουν τρόφιμα με τοξικό κοβάλτιο – Στη λίστα και η Ελλάδα
Ένα νέο περιστατικό διακίνησης και πώλησης επικίνδυνου οικιακού σκεύους εξελίσσεται στην Ευρώπη. Μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφόρησης για διατροφικούς κινδύνους, (RASFF) μέχρι στιγμής έχουν ειδοποιηθεί 12 χώρες, που διακινείται το προϊόν. Στο οικιακό σκεύος, το οποίο είναι προϊόν μεγάλης και γνωστής Γερμανικής εταιρείας αλλά παράγεται στην Κίνα, καταγράφηκε υπέρβαση τοξικολογικά αποδεκτών ορίων μετανάστευσης κοβαλτίου. Η ειδοποίηση εκδόθηκε από τη Γερμανία στις 19 Αυγούστου 2025 και μέχρι τώρα έχει οδηγήσει σε δράσεις σε αρκετές χώρες. Σήμερα, στη λίστα των κρατών που παρακολουθούν στενά το ζήτημα προστέθηκε και η Ελλάδα.
Το επικίνδυνο πιάτο που μολύνει τα τρόφιμα με κοβάλτιο:
Συγκεκριμένα, οι αναλύσεις έδειξαν τιμές μετανάστευσης κοβαλτίου έως και 1,1254 mg/dm², πολλαπλάσιες από την τοξικολογικά αιτιολογημένη κατευθυντήρια τιμή. Αν και ο κίνδυνος χαρακτηρίζεται «πιθανός» και όχι άμεσος, η παρουσία τόσο υψηλών συγκεντρώσεων αποτελεί σαφή προειδοποίηση για τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση σκευών χαμηλής ποιότητας που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.
Το κοβάλτιο είναι ιχνοστοιχείο που σε μικρές ποσότητες είναι απαραίτητο για τον οργανισμό, καθώς συμμετέχει στη σύνθεση της βιταμίνης Β12. Ωστόσο, σε υψηλά επίπεδα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Η υπερβολική έκθεση έχει συνδεθεί με γαστρεντερικές διαταραχές, ερεθισμό του δέρματος, αναπνευστικά προβλήματα και, σε παρατεταμένη κατανάλωση, με τοξικές επιδράσεις στην καρδιά, τον θυρεοειδή και το νευρικό σύστημα. Ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι ευπαθείς ομάδες, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι.
Το κοβάλτιο χρησιμοποιείται σε οικιακά σκεύη και κεραμικά κυρίως για λόγους αισθητικούς και τεχνικούς, όπως για να τονιστεί το μπλε χρώμα, για να παραμείνουν σταθερά τα χρώματα, καθώς το κοβάλτιο είναι ανθεκτικό στη θερμότητα και το πλύσιμο και για να αυξηθεί η αντοχή των σκευών. Το πρόβλημα προκύπτει όταν το κοβάλτιο δεν παραμένει «κλειδωμένο» στο υλικό αλλά «μεταναστεύει» στο φαγητό, ειδικά αν η επιφάνεια είναι κακής ποιότητας, έχει φθορές ή αν το προϊόν δεν έχει κατασκευαστεί με τις σωστές προδιαγραφές.
Οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν ήδη προχωρήσει σε μέτρα. Στη Γερμανία κατασχέθηκαν οι προβληματικές παρτίδες, ενώ στο Βέλγιο εκδόθηκε δημόσια προειδοποίηση και δελτίο Τύπου. Μάλιστα, ο βελγικός οργανισμός FAVV ανακοίνωσε την ανάκληση του πιάτου «Teller Blue Fish» της Werner Voß GmbH με αριθμό παρτίδας 42231. Το προϊόν αποσύρεται από την αγορά και καλούνται οι καταναλωτές να μην το χρησιμοποιήσουν και να το επιστρέψουν στα σημεία πώλησης.
Η υπόθεση έχει προκαλέσει ντόμινο ενεργειών: έρευνες στην Πολωνία, διορθωτικά μέτρα στη Γερμανία, αλλά και ενημερώσεις σε Λετονία, Λιθουανία, Ιταλία και πλέον αναμένονται και στην Ελλάδα, η οποία εντάχθηκε στη λίστα χωρών διανομής και παρακολούθησης. Η συμμετοχή της χώρας μας δείχνει ότι τα εν λόγω προϊόντα έχουν φτάσει ή μπορεί να έχουν φτάσει στην ελληνική αγορά, γεγονός που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από καταναλωτές και εμπόρους.
Η εταιρεία Werner Voß GmbH, με έδρα στο Münster της Γερμανίας, είναι οικογενειακή επιχείρηση από το 1986, ειδικευμένη σε διακοσμητικά είδη και είδη οικιακής διακόσμησης υψηλής αισθητικής. Η γκάμα της περιλαμβάνει πορσελάνες, είδη σπιτιού, έπιπλα μικρής κλίμακας, επιτραπέζια διακοσμητικά και φωτιστικά — με ιδιαίτερη αναγνώριση στη σειρά WERNS, που περιλαμβάνει χαρακτηριστικά επιτραπέζια φωτιστικά σε σχήματα ζώων και συλλεκτικά διακοσμητικά αντικείμενα. Αν και το site της δεν παραθέτει συγκεκριμένες χώρες στις οποίες πωλούνται τα προϊόντα της, η παρουσία της σε διεθνείς εκθέσεις όπως: Maison & Objet, Παρίσι, Trendset, Μόναχο και Christmasworld, Φρανκφούρτη, δείχνει ότι τα προϊόντα της διανέμονται στην ευρωπαϊκή αγορά, μέσω καταστημάτων λιανικής και συνεργατών σε διάφορες χώρες.
