Στις 19 Νοεμβρίου τιμάται ο προφήτης Αβδιού (ή Οβδιού). Η προφητεία του έχει καταγραφεί και αποτελεί το μικρότερο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης. Το όνομα Αβδιού σημαίνει πιθανόν «υπηρέτης του Θεού» και φαίνεται να ήταν αρκετά διαδεδομένο στην Παλαιά Διαθήκη, καθώς στις σελίδες της συναντάμε συνολικά 13 άτομα με αυτό το όνομα.
Υπηρέτης του Θεού
Σε αυτό το μικρό βιβλίο συναντάμε την χαρακτηριστική προφητική έκφραση «ἡμέρα Κυρίου», η οποία αναφέρεται στα βιβλία των προφητών Ιωήλ (1:15, 2:1, 4:14), Σοφονία (1:14), Μαλαχία (3:19), Ησαΐα (13:9), Ιερεμία (32:33) και Ιεζεκιήλ (7:10, 13:5). Η φράση αυτή δεν εμφανίζεται σε κανένα άλλο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης πέρα από τα προφητικά που αναφέραμε. Περιγράφει την ημέρα κατά την οποία το θέλημα του Θεού θα επικρατήσει στον κόσμο, αποκαθιστώντας την αδικία, εξαλείφοντας την κακία και αποκαλύπτοντας παντού το ένδοξο όνομά Του.
Αυτή η έκφραση ενσωματώνει τρομακτικά χαρακτηριστικά. Ένα παράδειγμα είναι το χωρίο 4:14-15 από τον προφήτη Ιωήλ, το οποίο αναφέρεται στο σκοτείνιασμα του ήλιου και της σελήνης και στην εξαφάνιση του φωτός των άστρων. Παρομοίως, το χωρίο 1:14 από τον προφήτη Σοφονία χαρακτηρίζει την «ἡμέρα Κυρίου» ως ημέρα οργής και θλίψης. Επίσης, στο χωρίο 3:19 από τον προφήτη Μαλαχία, η ημέρα αυτή παρομοιάζεται με καμίνι που θα κατακαύσει όλους τους «αλλογενείς», ενώ για εκείνους που σέβονται το Θεό, θα ανατείλει ως ήλιος δικαιοσύνης, φέρνοντας θεραπεία των ασθενειών και απελευθέρωση από όλους τους εχθρούς.
Οι τρομακτικές αυτές αναφορές περιγράφουν τη στιγμή που η δικαιοσύνη του Θεού θα αποκαταστήσει την ανθρώπινη αδικία, όταν οι άνθρωποι αγνόησαν το θέλημα του Θεού και ακολούθησαν τον δικό τους δρόμο. Πρόκειται για την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, χαρακτηριστικά της οποίας αναφέρονται και στην Καινή Διαθήκη. Την εποχή που γράφτηκαν τα προφητικά βιβλία, αυτά τα χαρακτηριστικά προκαλούσαν κυριολεκτικά τρόμο στους αναγνώστες ή ακροατές τους.
Η ένταση των περιγραφών επιδιώκει να υπογραμμίσει τη δύναμη του Κυρίου, ο οποίος θα επιφέρει την ανατροπή των νόμων της φύσης, είτε ως υπερασπιστής του Ισραήλ είτε ως τιμωρός της αμαρτίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αναφέρεται στους εχθρούς του λαού του Θεού, όπως στο βιβλίο του προφήτη Αβδιού, ενώ σε άλλες, η καταστροφή επεκτείνεται σε όλους τους αμαρτωλούς ανθρώπους. Ένα παράδειγμα βρίσκεται στο 13ο κεφάλαιο του προφήτη Ησαΐα, όπου παρόλο που γίνεται λόγος για την καταστροφή της Βαβυλώνας, ο Κύριος φαίνεται να επεκτείνει την οργή Του σε κάθε αμαρτωλό.
Ο προφήτης Αβδιού χρησιμοποιεί την έκφραση «ἡμέρα Κυρίου» αναφερόμενος στον Εδώμ, για τον οποίο προλέγει πλήρη καταστροφή. Με αυτόν τον τρόπο, υπογραμμίζει ότι όποιος αντιμάχεται το θέλημα του Κυρίου δε μπορεί να επικρατήσει. Τέτοιες προφητείες ήταν σημαντικές για την ηθική ενίσχυση των Ισραηλιτών, που την εποχή εκείνη αντιμετώπιζαν σοβαρές επιθέσεις από ξένους λαούς. Παρόλο που δεν γνωρίζουμε την ακριβή χρονολογία της προφητείας, πολλοί μελετητές τη συσχετίζουν με την επίθεση των Βαβυλωνίων στο Ισραήλ το 586 π.Χ. και την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον βασιλιά Ναβουχοδονόσορα.
Στην προφητεία προβλέπεται η ανταπόδοση των δεινών που υφίσταται ο Ισραήλ στους εχθρούς του, και συγκεκριμένα στους Εδωμίτες. Ως απόγονοι του Ησαύ, οι Εδωμίτες επιζητούν εκδίκηση για το δίκαιο που τους στέρησε ο Ιακώβ, όταν εξαπάτησε τον πρόγονό τους και του πήρε τα πρωτοτόκια.
Οι αναφορές στη Παλαιά Διαθήκη
Οι αναφορές στην Παλαιά Διαθήκη κατανοούνται πληρέστερα μέσα από τις σχετικές αναφορές της Καινής Διαθήκης, όπου η έκφραση «ἡμέρα Κυρίου» χρησιμοποιείται δύο φορές.
Στην Αʹ Θεσσαλονικείς επιστολή του αποστόλου Παύλου (5:2), επισημαίνεται η αιφνίδια φύση της έλευσης της ημέρας του Κυρίου, η οποία περιγράφεται ως «κλέπτης ἐν νυκτί».
Στη Βʹ Πέτρου (3:10), υπογραμμίζεται ξανά ότι η έλευση θα είναι ξαφνική («ἥξει . . . ὡς κλέπτης»), ενώ παράλληλα περιγράφονται οι δραματικές αλλαγές του κόσμου: «οι ουρανοί θα εξαφανιστούν με εκκωφαντικό πάταγο, τα στοιχεία της φύσης θα διαλυθούν στη φωτιά, και η γη, μαζί με όλα όσα έχουν συμβεί πάνω της, θα καούν ολοσχερώς».
Η «ἡμέρα Κυρίου» αποτελεί μια αγαπημένη βιβλική έκφραση, που περιγράφει τη στιγμή της ανανέωσης του κόσμου στο τέλος της ιστορίας. Αυτή είναι η ημέρα κατά την οποία το θέλημα του Κυρίου θα επιβληθεί επί της αμαρτίας και των δεινών που αυτή έχει προκαλέσει στη δημιουργία. Είναι η ημέρα που ο Θεός θα αποκαταστήσει τον κόσμο στην αρχική του μακαριότητα και θα τον οδηγήσει στη «ζωὴ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος».