Δύσκολες στιγμές αναμένεται να ζήσουν τα νοικοκυριά εξαιτίας των τελευταίων οικονομικών εξελίξεων, καθώς όχι μόνο έρχεται μια ώρα μαζικής πληρωμής φόρων και χρεών, αλλά παράλληλα θα υπάρξει μια θεαματική αύξηση τιμών.
Μιλώντας στο ethnos.gr, καθηγητές οικονομικών μιλούν για τον κίνδυνο να βρεθεί αντιμέτωπο το φετινό χειμώνα με μικρά ή μεγάλα προβλήματα φτωχοποίησης ένα στα τρία ελληνικά νοικοκυριά.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Διεθνών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Γιάννη Χατζηδημητρίου, ξεκάθαρη εικόνα, για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στα πορτοφόλια των νοικοκυριών, είναι πολύ πιθανό να έχουμε τον ερχόμενο Οκτώβριο ή το Νοέμβριο. Ωστόσο, με βάση τα σημερινά δεδομένα μία αύξηση των τιμών των αγαθών κατά περίπου 15%-20% θα πρέπει να θεωρείται ως πολύ πιθανή. Το παραπάνω ποσοστό μπορεί να μην είναι υπερβολικά υψηλό, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί εύκολα διαχειρίσιμο από οικογένειες, οι οποίες και σήμερα εξοικονομούν πολύ οριακά τα προς το ζειν, τη στιγμή που αναμένεται αύξηση και στο ρεύμα.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ), Νίκος Τσεμπερλίδης, καλεί καταναλωτές και παραγωγούς σε συστράτευση για συλλογική αντίδραση, προκειμένου να σταλεί ένα ηχηρό μήνυμα για την κακή λειτουργία της αγοράς.
Κατά τον κ. Χατζηδημητρίου, σε περίπτωση συνέχισης ανόδου των τιμών των αγαθών σε παγκόσμιο επίπεδο είναι δεδομένο ότι σημαντική μερίδα των ελληνικών νοικοκυριών θα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.
«Η ελληνική κοινωνία έχει διαφορετικά εισοδηματικά επίπεδα. Αν συνεχιστεί αυτή η αυξητική τάση των τιμών, πιστεύω ότι το 50% των νοικοκυριών δε θα αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα. Ένα 20% θα αναγκαστεί να μειώσει την κατανάλωση, αλλά πιστεύω ότι θα αντέξει, όμως, το υπόλοιπο 30% θα βρεθεί αντιμέτωπο με σοβαρά προβλήματα, ιδίως αν η αύξηση των τιμών είναι μεγάλη στα βασικά αγαθά. Για παράδειγμα, αν το ψωμί ή το γάλα αυξηθούν κατά 10%, η κατάσταση θα είναι σε γενικές γραμμές διαχειρίσιμη, ωστόσο, θα είναι μεγάλα τα προβλήματα που θα παρουσιαστούν και κάποιες οικογένειες θα ζοριστούν πολύ σε περίπτωση αύξησης των τιμών τους κατά 30% ή 40%. Εκτιμώ ότι τα είδη πρώτης ανάγκης δε θα σημειώσουν μεγαλύτερη αύξηση από το 15%-20%. Ο καταναλωτής θα πρέπει να δείξει τη δύναμή του. Να κάνει έρευνα αγοράς και να προσέξει από που θα αγοράζει. Τον Οκτώβριο ή το Νοέμβριο θα έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα για την εξέλιξη του ζητήματος», τονίζει στο ethnos.gr ο κ. Χατζηδημητρίου.
Το παρήγορο είναι, ωστόσο, ότι ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας αναμένει μια παροδική αύξηση των τιμών των αγαθών και σημειώνει ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ανοδική τροχιά, γεγονός που συμβάλλει, ώστε θα είναι σχετικά περιορισμένα τα προβλήματα.
«Είναι θετικό ότι η ελληνική οικονομία πάει καλά. Ο τουρισμός πήγε καλά φέτος και η βιομηχανική παραγωγή κάνει ρεκόρ σε διάφορους τομείς. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις θα προσλαμβάνουν υπαλλήλους. Επίσης, εκτιμώ ότι οι αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων θα αποτελέσουν ένα παροδικό φαινόμενο. Όπως λόγω της καραντίνας παρατηρήθηκε μία πτώση των τιμών, διότι η παραγωγή δεν είχε σταματήσει, αλλά μειώθηκε σημαντικά η ζήτηση, έτσι πιστεύω ότι θα συμβεί και τώρα με τις αυξήσεις», αναφέρει ο κ. Χατζηδημητρίου.
Οι μειώσεις φόρων και οι αποδείξεις
Μέσα στη βαριά ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί από τις καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να στείλει από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης το Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου μήνυμα επανεκκίνησης της χώρας με βασικά όπλα την περαιτέρω μείωση της φορολογίας και την ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης μέσω του οποίου θα δοθούν 1,5 δισ. ευρώ για την πολιτική προστασία και τη θωράκιση της χώρας έναντι της κλιματικής κρίσης.
Οι ανακοινώσεις θα έχουν ορίζοντα διετίας, έτσι ώστε να καλύπτουν και τον πολιτικό χρόνο των εθνικών εκλογών, οι οποίες σύμφωνα με τις συνταγματικές προθεσμίες πρέπει να προκηρυχθούν έως την άνοιξη του 2023.
Κρίσιμο θέμα για το οποίο χρειάζεται απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι αν τελικά θα ανάψουν οι Βρυξέλλες το πράσινο φως για να μην επιστραφεί το σύνολο των ενισχύσεων που έχουν δοθεί σε επαγγελματίες και επιχειρήσεις με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής την περίοδο της πανδημίας. Στο υπουργείο Οικονομικών κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους για το συγκεκριμένο θέμα, ενώ σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες εντός του Σεπτεμβρίου αναμένεται να εμφανιστούν στους λογαριασμούς του Taxisnet τα ποσά που έχουν λάβει, τι μέρος από αυτά πρέπει να επιστραφεί στο κράτος και τι επιλογές έχουν οι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις για την εξόφλησή τους βάσει αυτών που προβλέπονται στις σχετικές αποφάσεις που έχουν υπογραφεί.
Με βάση τα ισχύοντα η πληρωμή των επιστρεπτέων προκαταβολών θα ξεκινήσει από την 1η Ιανουαρίου 2022 και μπορεί κάποιος είτε να πληρώσει εφάπαξ και να έχει μια επιπλέον έκπτωση 15% στο ποσό που είναι να επιστρέψει είτε να πληρώσει το συνολικό επιστρεπτέο ποσό σε 60 μηνιαίες δόσεις.
Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες δεν αποκλείεται να υπάρξει μετάθεση της ημερομηνίας πληρωμής της πρώτης δόσης προκειμένου να διευκολυνθούν περαιτέρω οι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις στην αποπληρωμή του επιστρεπτέου ποσού.
Περίπου 570.000 δημόσιοι υπάλληλοι και 1.300.000 συνταξιούχοι με κύρια και επικουρική σύνταξη άνω των 1.000 ευρώ τον μήνα θα δουν από το επόμενο έτος μείωση της φορολογίας τους από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στα εισοδήματά τους που δρομολογεί σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες το υπουργείο Οικονομικών. Η κατάργηση αυτή θα φανεί στον μηνιαίο μισθό ή σύνταξη από τον πρώτο κιόλας μήνα καταβολής καθώς θα μειωθεί η μηνιαία παρακράτηση του φόρου. Αυτό άλλωστε συμβαίνει εφέτος στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα και έχει θεσπιστεί να ισχύσει και για το 2022. Οι μόνοι που μέχρι στιγμής έχουν μείνει εκτός της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι όλων των Ταμείων.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Απρίλιο ο Πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει την επέκταση της μείωσης κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα και για το 2022, καθώς και την αναστολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα και για το έτος 2022.
Η εισφορά αλληλεγγύης καταργήθηκε για τα εισοδήματα 2020 και 2021 για αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες, εισοδηματίες και μερισματούχους, με το όφελος να εμφανίζεται αντίστοιχα στις φορολογικές δηλώσεις που υποβάλλονται εφέτος και σε εκείνες που θα συμπληρωθούν το 2022.
Για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης φαίνεται στα εισοδήματα 2021 και 2022, και μάλιστα άμεσα στη μηνιαία παρακράτηση του φόρου. Για τους συνταξιούχους όλων των Ταμείων και τους δημοσίους υπαλλήλους που έχουν ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ (όριο πάνω από το οποίο επιβάλλεται η εν λόγω φορολογία) δεν είχε γίνει καμία αλλαγή στην εισφορά αλληλεγγύης, κάτι που αναμένεται να συμβεί από το 2022.
Στο υπουργείο Οικονομικών μελετούν εκτός από την επέκταση της αναστολής της εισφοράς αλληλεγγύης σε δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους να ισχύσει η ευεργετική αυτή διάταξη και για τα εισοδήματα του 2022 αγροτών, ελεύθερων επαγγελματιών, εισοδηματιών και μερισματούχων.
Οσον αφορά τη φορολογία των επιχειρήσεων, η μείωση του συντελεστή από το 24% στο 22% ισχύει τόσο για τα εφετινά κέρδη όσο και για τα επόμενα έτη, εκτός και αν υπάρξει και νέα μείωση στο 20%, αν και προς το παρόν δεν φαίνεται να προκρίνεται κάτι τέτοιο.
Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες αναμένεται να προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2022. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα ο νέος ΕΝΦΙΑ θα καθοριστεί τον Νοέμβριο. «Τότε θα έχουμε εικόνα της άσκησης που τρέχει και ενσωματώνει τις νέες αντικειμενικές αξίες. Εχουμε δεσμευθεί ότι δεν θα υπάρχει συνολικά επιβάρυνση του ΕΝΦΙΑ. Είναι γεγονός όμως ότι έχουν υπάρξει στρεβλώσεις τα προηγούμενα χρόνια, μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών αξιών. Και αυτές οι στρεβλώσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ταυτόχρονα έχουμε μια εκκρεμότητα για περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8%. Οπως είχαμε υποσχεθεί προεκλογικά, η πρώτη μας ενέργεια ήταν η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22%. Αυτή η εκκρεμότητα υπάρχει και είναι ανάμεσα σε αυτά που εξετάζουμε για το 2022».
Φοροκίνητρα για να ζητούν οι πολίτες αποδείξεις και να περιοριστεί η εκτεταμένη φοροδιαφυγή σχεδιάζει να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών σε μια προσπάθεια να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα και να γίνει καλύτερος σχεδιασμός της φορολογικής πολιτικής που ακολουθείται. Την ίδια στιγμή ερώτημα αποτελεί αν τελικά θα εφαρμοστεί το νέο σύστημα καταγραφής όλων των συναλλαγών μέσω του συστήματος My Data από την 1η Σεπτεμβρίου, καθώς υπάρχει μεγάλο ενδεχόμενο να δοθεί και νέα παράταση και να ισχύσει τελικά από το νέο έτος.
Στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων εργάζονται πυρετωδώς προκειμένου η νέα εφαρμογή να τεθεί σε υποχρεωτική λειτουργία από την 1η Σεπτεμβρίου αλλά τόσο οι καταστροφικές πυρκαγιές όσο και η εξέλιξη της πανδημίας φαίνεται να φρενάρουν την όλη προσπάθεια και γι’ αυτό εκτιμάται ότι θα δοθεί μία ακόμα τρίμηνη παράταση προκειμένου να προσαρμοστούν όλες οι επιχειρήσεις στα νέα δεδομένα.
Στη νέα πλατφόρμα Ηλεκτρονικών Βιβλίων – My Data οι επιχειρήσεις, αν δεν δοθεί τελικά νέα παράταση, θα πρέπει να διαβιβάζουν υποχρεωτικά ψηφιακά τα παραστατικά που εκδίδουν (τιμολόγια κ.τ.λ.) από την 1η Σεπτεμβρίου και μετά. Τα Ηλεκτρονικά Βιβλία ΑΑΔΕ αποτελούν την ψηφιακή πλατφόρμα για την εκπλήρωση φορολογικών υποχρεώσεων όλων των επιχειρήσεων και αναμένεται να οδηγήσει σε αυτοματοποίηση της συμπλήρωσης των φορολογικών δηλώσεων και στην απαλλαγή από την υποχρέωση που έχουν σήμερα της υποβολής Καταστάσεων Πελατών – Προμηθευτών (ΜΥΦ).
Παράλληλα, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προσβλέπει έως το τέλος του έτους στην ολοκλήρωση της online διασύνδεσης 600.000 ταμειακών μηχανών αλλά και των POS με τις φορολογικές και ελεγκτικές αρχές. Η ηλεκτρονική διασύνδεση των λογιστηρίων επιχειρήσεων με την Εφορία θα δώσει τη δυνατότητα για αποτελεσματικότερες διασταυρώσεις και περιορισμό της εκτεταμένης φοροδιαφυγής.
Όσον αφορά τα κίνητρα που σχεδιάζει να εφαρμόσει η κυβέρνηση για να ζητούν οι πολίτες αποδείξεις, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος της Κυριακής», στο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Οικονομικών εξετάζουν όλα τα δεδομένα που υπάρχουν είτε στο τραπεζικό σύστημα είτε στα στοιχεία του Taxis (φορολογικές δηλώσεις εισοδήματος, ΦΠΑ κ.τ.λ.) προκειμένου να καταλήξουν για ποιους κλάδους – κατηγορίες επιχειρήσεων και επαγγελματιών πρέπει οι πολίτες να έχουν πρόσθετα κίνητρα να ζητούν αποδείξεις, ώστε να περιοριστεί η φοροδιαφυγή.
Στα βασικά σενάρια είναι η υπερέκπτωση των δαπανών, δηλαδή αποδείξεις από συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων και επαγγελματιών να μετρούν διπλά ή τριπλά για το χτίσιμο του αφορολογήτου, ενώ εξετάζεται ένα ποσοστό επί του ποσού αυτών των αποδείξεων να επιστρέφεται στον καταναλωτή, χωρίς ωστόσο ακόμη να έχει αποφασιστεί το ποσοστό της έκπτωσης φόρου.
Παράλληλα, θα υπάρξει πλήρης αναμόρφωση του συστήματος της φορολοταρίας ώστε να μη δίνονται κάθε μήνα από 1.000 ευρώ σε 1.000 τυχερούς αλλά να δίνονται πολύ σημαντικότερα ποσά σε μικρότερο αριθμό φορολογουμένων, ώστε να «κυνηγάνε» τις αποδείξεις. Μάλιστα εξετάζεται να γίνονται και κληρώσεις σπιτιών που έχουν περιέλθει στο Δημόσιο από κατασχέσεις. Όλα αυτά γίνονται ώστε σχεδόν το σύνολο των συναλλαγών να πραγματοποιείται με πλαστικό χρήμα και να μην μπορεί κάποιος επιχειρηματίας ή επαγγελματίας να αποφύγει την έκδοση απόδειξης.
Τι γίνεται με τα κορωνοχρέη
Ανοίγουν, επίσης, τις επόμενες ημέρες οι αιτήσεις για τη ρύθμιση των χρεών που δημιουργήθηκαν στην πανδημία.
Ειδικότερα, προβλέπεται η ρύθμιση σε έως και 72 δόσεις (επιτόκιο 2,5%) των οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών που δημιουργήθηκαν την περίοδο Μαρτίου 2020 έως σήμερα.
Ταυτόχρονα, παρέχεται στους ενδιαφερόμενους η δυνατότητα επανένταξης στο ίδιο καθεστώς ρύθμισης σε φυσικά και νομικά πρόσωπα με ασφαλιστικά χρέη που είχαν υπαχθεί σε ρύθμιση, αλλά την έχασαν κατά το ίδιο διάστημα.
Τα χρέη που δημιουργήθηκαν στην πανδημία είναι ύψους 2,2 δις ευρώ.
Αναλυτικά:
Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να ρυθμίσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές σε έως 72 μηνιαίες δόσεις με ελάχιστη μηνιαία δόση τα 50 ευρώ για οφειλές + 1.000€, ενώ 30€ θα είναι η ελάχιστη δόση για οφειλές έως 1.000€. Προγράμματα ρυθμίσεων έως 36 μηνιαίες δόσεις θα είναι άτοκα. Οι ρυθμίσεις από 37-72 δόσεις θα επιβαρύνονται με ετήσιο επιτόκιο 2,5%.
Ο οφειλέτης θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιλέξει την εφάπαξ εξόφληση του υπολοίπου των ρυθμισμένων οφειλών, άτοκα. Η υπαγωγή στη ρύθμιση γίνεται με την καταβολή της πρώτης δόσης έως 31 Ιανουαρίου 2022, μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) ή, όπου αυτό δεν είναι δυνατό, μέσω του e-ΕΦΚΑ.
Με την ενεργοποίηση της ρύθμισης, ο οφειλέτης θα λαμβάνει αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας δίμηνης ισχύος, ενώ αναστέλλονται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητής και ακίνητης περιουσίας.
Η ρύθμιση χάνεται στην περίπτωση που δεν καταβληθούν δύο δόσεις, γεγονός που θα έχει ως συνέπεια την απώλεια και όλων των ευεργετημάτων, ενώ το σύνολο του υπολοίπου της οφειλής θα καθίσταται άμεσα απαιτητό.
