Τη νήσο Ρω, το νοτιοανατολικό άκρο – σύνορο της χώρας, επισκέφθηκε ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος συνοδευόμενος από στελέχη της Περιφέρειας, στο πρώτο δοκιμαστικό δρομολόγιο πλοίου που έγινε ποτέ στο νησί και που κατέστη δυνατόν, μετά την κατασκευή προβλήτα από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Η επίσκεψη του περιφερειάρχη και των συνεργατών του έγινε στο πλαίσιο δοκιμαστικού δρομολογίου του πλοίου “Dodekanisos Pride” της ναυτιλιακής εταιρείας “Dodekanisos Seaways” , η οποία ζήτησε και έλαβε ειδική άδεια για να προσεγγίσει τη Ρω, προκειμένου να ελεγχθεί το βύθισμα του λιμανιού καθώς και η λειτουργικότητα του προβλήτα, πριν το έργο παραδοθεί και επισήμως.
Με την παρουσία του ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, στο ιδιαίτερων και πολλαπλών συμβολισμών νησί της Κυράς της Ρω, Δέσποινας Αχλαδιώτη, επεδίωξε να τονίσει για μια ακόμη φορά, όχι μόνο την εθνική σημασία της νήσου, αλλά και να αναδείξει την αντίληψη της Περιφερειακής Αρχής, όσον αφορά τη σημασία των έργων και την ιεράρχησή τους, αφού ο ίδιος κατ’ επανάληψη έχει τονίσει ότι δεν υπάρχουν μικρά και μεγάλα έργα, ότι τα έργα δεν κρίνονται από το ύψος του προϋπολογισμού τους, αλλά από τις ανάγκες που υπηρετούν.
Στη Ρω, για την πρώτη δοκιμαστική προσέγγιση πλοίου, μετέβησαν ο διοικητής της 95 ΑΔΤΕ, υποστράτηγος Εμμανουήλ Χατζής, ο Δήμαρχος Μεγίστης Νικόλαος Ασβέστης, οι Αντιπεριφερειάρχες Απόστολος Ασπράκης, Χρήστος Ευστρατίου, Χαρούλα Γιασιράνη και Χρήστος Μιχαλάκης, οι Αντιδήμαρχοι Μιχαήλ – Στρατής Αμύγδαλος και Δημήτρης Αχλαδιώτης, ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου Νίκος Λυμπερόπουλος ο οποίος προέβη στον τελικό έλεγχο του έργου πριν την επίσημη παράδοσή του σε χρήση, ο Εκτελεστικός Γραμματέας της Περιφέρειας Νίκος Παπασταματίου, ο ιερέας του Καστελλορίζου Γεώργιος Μαλτέζος και κάτοικοι του νησιού.
Η νήσος Ρω, είναι ένα από τα πολύ μικρά νησιά του Νοτίου Αιγαίου, που η Περιφερειακή Αρχή αγκάλιασε, υλοποιώντας για πρώτη φορά έργα υποδομής, που αλλάζουν το επίπεδο του νησιού σε ό,τι αφορά την προσβασιμότητα και την λειτουργικότητά του. Το έργο της εκβάθυνσης του λιμανιού, της κατασκευής προβλήτα και οδικού δικτύου μήκους 700 μέτρων, είναι προϋπολογισμού 1.000.000,00 € και υλοποιήθηκε από ίδιους πόρους της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Εκτός της λιμενικής υποδομής, κατασκευάστηκαν και δύο οδοί. Η πρώτη, από την αποβάθρα μέχρι τις εγκαταστάσεις του νησιού και η δεύτερη από τις εγκαταστάσεις προς το ελικοδρόμιο. Μέχρι τώρα, στο νησί υπήρχαν μόνο δύο στενοί χωματόδρομοι σε βραχώδες έδαφος. Σημειώνεται ότι αντίστοιχο έργο έχει ήδη ολοκληρωθεί από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και στη Νήσο Στρογγύλη.
Από τη Ρω, ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος, προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
«Είναι μια μέρα ιστορική για τα νησιά μας και αυτό δεν είναι υπερβολή. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία, που πλοίο φτάνει και δένει στη νήσο Ρω. Από αυτή την κουκίδα γης, που η Δέσποινα Αχλαδιώτη ύψωνε επί 40 χρόνια την ελληνική σημαία, στέλνουμε και εμείς σήμερα το ίδιο μήνυμα, στη δική μας γλώσσα. Το μήνυμα της αφοσίωσης, της αγάπης για την πατρίδα. Το μήνυμα της θωράκισης των νησιών του Αιγαίου με υποδομές. Είναι η δική μας εκδοχή άσκησης πατριωτισμού. Του πατριωτισμού των έργων. Σίγουρα, μια σπουδαία εθνική υπόθεση που θα αναδειχθεί όπως της αξίζει, μετά τη σημερινή επιβεβαιωτική προσέγγιση και θα παραδοθεί όπως πρέπει στους νησιώτες και σε όλη τη χώρα. Έχουμε βάλει πολλή ψυχή, έχουμε κάνει δύσκολα έργα εκεί και είμαστε πολύ υπερήφανοι που τα καταφέραμε.
Έχουμε ξαναπεί πολλές φορές, η αξία ενός έργου δεν εξαντλείται πάντα στο τεχνικό του μέρος και τον προϋπολογισμό του. Οι λιμενικές υποδομές στο νησί της Ρω, όπως και η προβλήτα αντίστοιχα στην Στρογγύλη, που έχει ήδη παραδοθεί, είναι σίγουρα πολλά περισσότερα και όλα για όσα αξίζει κανείς να παλεύει. Το νησιωτικό σύμπλεγμα Καστελλορίζου, Ρω, Στρογγύλης, είναι η μεγαλύτερη ελληνική γη. Οι τίτλοι “βραχονησίδες” και “νησίδες” τελείωσαν εδώ. Η Ρω δεν είναι βραχονησίδα, είναι νησί. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη μάχη, να ξεριζώσουμε τέτοιους χαρακτηρισμούς και αντιλήψεις, όπως ξεριζώσαμε και την αντίληψη περί άγονης γραμμής».
Η κυρά της Ρω: Μια γυναίκα θρύλος για την Ελλάδα, σύμβολο της απλότητας, της γενναιότητας και της τιμής
Ήταν 13 Μαΐου 1982 που μια γνήσια Ελληνίδα, η Δέσποινα Αχλαδιώτη , γνωστή σε όλους με το όνομα : «Η κυρά της Ρω» φεύγει από τη ζωή. Ταπεινή, απλή, γυναίκα αγωνίστρια της ζωής. Η ίδια έλεγε πως « …Δεν έκανα και τίποτα σπουδαίο…» για τη ζωή της, κανείς άλλος όμως δεν είχε το θάρρος, τη δύναμη, την αντοχή να κάνει αυτό που εμείς πια θεωρούμαι πάρα πολύ σπουδαίο : Να αγαπάει την Ελλάδα και να το δείχνει, με τόσο απλό αλλά δύσκολο τρόπο. Μια γνήσια και ανεπανάληπτη Ελληνίδα!
Η κυρά της Ρω: Μια γυναίκα θρύλος για την Ελλάδα, σύμβολο της απλότητας, της γενναιότητας και της τιμής
Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο.Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις Γούρικες ακτές. Την ελληνική σημαία, θέλω να μου τη βάλουν στον τάφο μου»…
Γεννήθηκε το 1890. Το πραγματικό της όνομα ήταν Μαρία Αχλαδιώτη. Κατά την περίοδο της κατοχής είχε αντιστασιακή δράση, αλλά έγινε γνωστή στο πανελλήνιο ως “κυρά της Ρω” γιατί ως το θάνατό της ύψωνε την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω, κάθε πρωί, και την κατέβαζε με τη Δύση του ήλιου.
Για τα πρώτα χρόνια της ζωής της δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα.
Το 1927, εγκαταστάθηκαν στη Ρω μόνιμα ο Κώστας και η Δέσποινα Αχλαδιώτου για να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία, εντελώς μόνοι τους μέχρι το 1940. Τη χρονιά εκείνη όμως αρρώστησε βαριά ο Κώστας Αχλαδιώτης.
Η φωτιά που άναψε η γυναίκα του για να ειδοποιήσει με σινιάλα καπνού τους κατοίκους του Καστελλόριζου και τους παραπλέοντες ψαράδες δεν έγινε εγκαίρως αντιληπτή. Ο σύζυγός της άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια ψαρόβαρκα που τον είχε παραλάβει καθυστερημένα για να τον μεταφέρει στο γιατρό του Καστελόριζου. Η κυρά της Ρω φρόντισε μόνη της για την ταφή του συντρόφου της.
Έπειτα, γύρισε πάλι στη Ρω, αυτή τη φορά με τη γριά μητέρα της, όπου πέρασε τα χρόνια της κατοχής. Εκεί θα προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Με “δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά”, όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943, για πρώτη φορά Ελληνικό αντιτορπιλικό, το «Παύλος Κουντουριώτης», κατέπλευσε στο Καστελόριζο, όπου βομβαρδίστηκε μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 1943 από Γερμανικά στούκας. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν πάλι να φύγουν με συμμαχικά πλοία είτε προς Κύπρο είτε προς τις μικρασιατικές ακτές. Ωστόσο, η Κυρά της Ρω παρέμεινε στο νησί να υψώνει κάθε πρωί την Ελληνική σημαία, προσφέροντας τη βοήθεια της σε Ιερολοχίτες που βρήκαν καταφύγιο εκεί. Με τη λήξη του πολέμου, ορισμένοι κάτοικοι επέστρεψαν στο Καστελόριζο κατά ομάδες.
Η κυρά της Ρω: Μια γυναίκα θρύλος για την Ελλάδα, σύμβολο της απλότητας, της γενναιότητας και της τιμής
Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου, τα Δωδεκάνησα και μαζί μ’ αυτά και το Καστελόριζο και όλες οι παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, περιήλθαν στην Ελλάδα. Η μοίρα της Ρω ήταν λοιπόν αναπόσπαστα συνδεδεμένη μ’ αυτή του Καστελόριζου.
Οι περιπέτειες για την Κυρά της Ρω δεν τελείωσαν με την απελευθέρωση. Τον Αύγουστο του 1975, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ και δύο ακόμα άτομα, παρακολουθώντας τη Ρω και εκμεταλλευόμενοι την ολιγοήμερη απουσία της Δέσποινας Αχλαδιώτου για λόγους υγείας, αποβιβάστηκαν εκεί και τοποθέτησαν πάνω σ’ ένα κοντάρι 4 μέτρων τη σημαία τους. Η Κυρά της Ρω την κατέβασε αμέσως, όταν γύρισε. Στις 1 Σεπτεμβρίου 1975, κατέπλευσε στο Καστελόριζο το ανθυποβρυχιακό σκάφος “Γ. Πεζόπουλος” για συμπαράσταση στην κυρά της Ρω.
Η κυρά της Ρω: Μια γυναίκα θρύλος για την Ελλάδα, σύμβολο της απλότητας, της γενναιότητας και της τιμής
Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1975, το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, το Δήμο Ρόδου, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και άλλους φορείς. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975, της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της», όπως ανέφερε η απόφαση του Υπουργού Άμυνας. Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982.
Όταν την βράβευσε η Ακαδημία, η Δέσποινα Αχλαδιώτου είπε: «…η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές. Την Ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν μαζί μου στον τάφο». Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελόριζο και η σωρός της μεταφέρθηκε με σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε την σημαία…
Η κυρά της Ρω: Μια γυναίκα θρύλος για την Ελλάδα, σύμβολο της απλότητας, της γενναιότητας και της τιμής
« Δεν έκανα τίποτα σπουδαίο!…»
«…Όταν την παρασημοφόρησε το υπουργείο Αμύνης, ο αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Εγκολφόπουλος έστειλε στο Καστελόριζο το αντιτορπιλικό «Πάνθηρ» με άγημα ναυτών. Ο πλοίαρχος Λαμπίρης δίνει εκ μέρους του αρχηγού το παράσημο και η Δέσποινα διαβάζει συλλαβιστά την αντιφώνηση της που έγραψε σε μια κόλλα χαρτί. Κάποια στιγμή, κατέβασε το χειρόγραφό της και απορημένη για τις τιμές, στρέφεται προς το μέρος μας που σημειώναμε αυτά που διάβαζε και μας λέει αφοπλιστικά με παιδική αφέλεια: « Τώρα παιδάκι μ’ γιατί τα κάνουν όλα τούτα; Δεν έκανα και τίποτα σπουδαίο».
Παρακολουθήστε το συγκινητικό βίντεο της ΕΡΤ:
