Για κάτι παραπάνω από μια δεκαπενταετία η εγγονή του Έλληνα μεγιστάνα Αριστοτέλη Ωνάση, η Αθηνά Ωνάση και η κόρη του ανθρώπου που έστησε την αυτοκρατορία της Zara είναι κολλητές. Η λατρεία για την ιππασία, οι δύσκολες στιγμές με τα διαζύγια τους, οι κοινές έξοδοι, η απέχθεια για τα social media οι κοινές διακοπές και οι εμφανίσεις σε glam συναθροίσεις του διεθνούς jet set.
Σε μια ρήση της η Αμερικανή συγγραφέας Έλεν Κέλερ έγραψε ότι «το να περπατάς στο σκοτάδι με μια φίλη είναι καλύτερο από το να περπατάς μόνη στο φως», λόγια που έχουν ταιριάξει ιδανικά σε δύο πολύ γνωστές γυναίκες, την δικιά μας τρόπο τινά Αθηνά Ωνάση και την Μάρτα Ορτέγκα, κόρη του ανθρώπου που ίδρυσε την αυτοκρατορία της Zara.
Ποια είναι η 38 χρονη «πριγκίπισσα», μοναδική διάδοχος του βασιλείου της «γρήγορης μόδας»;
Η Μάρτα Ορτέγα ξυπνά κάθε πρωί νωρίς, σχεδόν πριν χαράξει, για να ετοιμάσει πρωινό για την οικογένειά της -εντάξει, δεν είναι κάθε πρόγευμά τους βγαλμένο από σεκάνς διαφημιστικού σποτ φυτικού γάλακτος-, να φροντίσει την ενός έτους κόρη της Ματίλντα, να παραδώσει τον εννιάχρονο γιο της Αμάνθιο στο σχολικό και να χαιρετήσει τον σύζυγό της Κάρλος Τορέτα. Αλλωστε συναντιούνται λίγη ώρα αργότερα στα κεντρικά γραφεία της Inditex στο Αρτέισο, όπου βρίσκεται και το βασικό εργοστάσιο της εταιρείας -αυτό που παράγει και διανέμει σε 93 αγορές ρούχα καταδικασμένα να φορεθούν πολύ και από πολλούς, όλους εκείνους που επισκέπτονται κάποιο κατάστημα Zara, Pull & Bear, Massimo Dutti, Stradivarius, Oysho ή Berska. Η Ορτέγα φτάνει στο γραφείο λίγο μετά τις 8, αφού πρώτα διανύσει τα 15 χιλιόμετρα που χωρίζουν την κωμόπολη από τη γενέτειρά της, τη Λα Κορούνια. Μετά από τις συναντήσεις με τα ανώτερα στελέχη, με τα οποία καταστρώνουν τον συνήθως βραχυπρόθεσμο προγραμματισμό της εταιρείας και αφού ρίξουν μια ματιά στον αλγόριθμο που προδίδει ποια κομμάτια αγοράζονται και άρα πιθανότατα αρέσουν περισσότερο στο αγοραστικό κοινό, η Ορτέγα ξεκινά την επαφή της με κάθε τμήμα της παραγωγικής διαδικασίας.
Ολα τα παραπάνω θα ήταν μάλλον κοινότοπα αν μιλούσαμε για μια οποιαδήποτε άλλη εργαζόμενη γυναίκα. Οχι όμως για τη Μάρτα Ορτέγα, η οποία είχε την τύχη να γεννηθεί κόρη του Αμάνθιο Ορτέγα, του αδιαφιλονίκητου βασιλιά της ένδυσης με περιουσία 78,3 δισ. δολαρίων (σύμφωνα με το Bloomberg) ή 84,2 δισ. δολαρίων αν ενστερνιστεί κανείς τα επικαιροποιημένα για το 2021 στοιχεία του «Forbes». Ο 85χρονος Ορτέγα θεωρείται ο άνθρωπος που εκδημοκράτισε τη μόδα, απλοποίησε τη διαδικασία παραγωγής ενδυμάτων και είναι ο πατριάρχης της πλουσιότερης οικογένειας στην Ευρώπη και μιας από τις δέκα πλουσιότερες στον κόσμο. Και όλα αυτά έχοντας το κεφάλι χαμηλά, δηλαδή σε αντιστρόφως ανάλογη στάση από τα δυσθεώρητα κέρδη και την ουρανομήκη επίδρασή του στην κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρότι ηγείται μιας οικογένειας πιο εύπορης και από τη βασιλική φαμίλια της Αγγλίας δεν έχει δώσει στη ζωή του ούτε μία συνέντευξη.
Αν και μικρότερη από τα τρία παιδιά του, η Μάρτα φαίνεται πως είναι εκείνη που κληρονόμησε από τον πατέρα της το γονίδιο της μεθοδικότητας και της μετριοπάθειας. Μολονότι εφημερίδες και περιοδικά εντός και εκτός της ισπανικής επικράτειας σφάζονταν στην ποδιά της για μια συνέντευξή της, εκείνη αποφάσισε μόλις πριν από λίγες ημέρες να παραχωρήσει την πρώτη της στο ένθετο περιοδικό της «Wall Street Journal». Μπορεί μάλιστα η ναυαρχίδα του αμερικανικού οικονομικού Τύπου να την παρουσίασε ως το κρυφό υπερόπλο των Zara, ωστόσο η ίδια δεν έδωσε ούτε ψήγμα αυτοαποθέωσης. Αντιθέτως, πέρασε μια ολόκληρη ημέρα στο εργοστάσιο του Αρτέισο με τη δημοσιογράφο μιλώντας περισσότερο για την παραγωγική διαδικασία και ελάχιστα για τον εαυτό της.
Ακούγεται, δε, τουλάχιστον οξύμωρο να είναι περιζήτητη για εξώφυλλα και συνεντεύξεις μια γυναίκα που είναι μεν κόρη του Ορτέγα, αλλά δεν έχει καμία επίσημη θέση στον κολοσσό των επιχειρήσεών του. Ναι, η Μάρτα Ορτέγα, παρότι ίσως ενσαρκώνει την πιο επιδραστική γυναίκα επί Γης, αφού οι αποφάσεις της διαμορφώνουν τη στρατηγική και την εικόνα της Inditex, δεν έχει χειροπιαστό αντικείμενο εργασίας. Η ίδια πάντως δεν πτοείται, ούτε εφησυχάζει. Δηλώνει ότι ποτέ δεν ξέρεις τι σου επιφυλάσσει το μέλλον αναφορικά με την ανάληψη της διοίκησης του ομίλου, η οποία από το 2011 πέρασε από τα χέρια του ιδρυτή και βασικού μετόχου Ορτέγα (με ποσοστό 59%) σε εκείνα του μικροκαμωμένου Πάμπλο Ισλα, ενώ συνεχίζει ακαταπόνητη την εργασιακή ρουτίνα της, επισκεπτόμενη τουλάχιστον άπαξ εβδομαδιαίως κάποιο από τα περισσότερα από 7.200 καταστήματα της αλυσίδας. Αλλωστε από τα χαμηλά ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της ως διάδοχος του πατέρα της. Θα φτάσουμε όμως κι εκεί.
Η Μάρτα Ορτέγα ήρθε στον κόσμο το 1984, καρπός του παράνομου έρωτα του πατέρα της με τη Φλόρα Πέρεζ, την οποία παντρεύτηκε το 2001 και πορεύονται ακόμα μαζί. Ηταν μια εποχή κοσμογονίας για τη Zara, που είχε κλείσει μόλις εννέα χρόνια ζωής. Ο Αμάνθιο και η τότε σύζυγός του Ροζαλία Μέρα, που με ίδιους πόρους και προσωπική εργασία άνοιξαν το 1975 το πρώτο κατάστημα στη Λα Κορούνια -το είχαν ονομάσει «Zorba», αλλά όταν έμαθαν ότι στην περιοχή λειτουργούσε bar με το ίδιο όνομα το έριξαν στον αναγραμματισμό- είχαν βρει τη χρυσή συνταγή. Εκεί που ένα brand ή ένας οίκος χρειαζόταν σχεδόν έναν χρόνο για τον σχεδιασμό και την κυκλοφορία ενός ρούχου, εκείνοι μέσω της νέας παραγωγικής διαδικασίας μείωσαν την αναμονή στο ένα τέταρτο. Σήμερα η Inditex χρειάζεται μόλις 15 ημέρες από τον σχεδιασμό ενός ενδύματος μέχρι τη διάθεσή του στα καταστήματά της. Η Ορτέγα βρήκε τον πατέρα της σε γόνιμη επαγγελματκή φάση, αλλά σε Συμπληγάδες σε ό,τι αφορούσε την προσωπική ζωή του. Τελικά χώρισαν με την πρώτη σύζυγό του το 1986, αφού προηγουμένως είχαν αποκτήσει δύο παιδιά, τη Σάντρα, με την οποία η Μάρτα έχει μόνο τυπικές σχέσεις και τον Μάρκος, ο οποίος πάσχει από εγκεφαλική παράλυση.
Η Μάρτα σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο της Λα Κορούνια κι έπειτα από ένα πρόγραμμα μετεκπαίδευσης στο Λονδίνο ρίχτηκε στον εργασιακό στίβο. Την πρώτη μέρα της σε ένα κατάστημα Zara τη θυμάται χαοτική. Αλλά, όπως λέει κι ο θυμόσοφος λαός, κάθε αρχή και δύσκολη. Τότε βέβαια εκείνη είχε περισσότερο στο μυαλό της την ιππασία, μια και αγωνιζόταν ως επαγγελματίας αναβάτρια. Από εκείνη την περίοδο κρατούν οι φιλίες της με τις επίσης φίλιππες Αθηνά Ωνάση και Τζέσικα Σπρίγκστιν (κόρη του Μπρους). Στον μικρόκοσμο της ιππασίας γνώρισε και τον πρώτο σύζυγό της Σέρχιο Αλβαρεθ Μόγια με τον οποίο παντρεύτηκαν το 2012 -ήταν και η Αθηνά Ωνάση εκεί- και χώρισαν πέντε χρόνια κι έναν γιο, τον Αμάνθιο τζούνιορ, αργότερα.
Τρία χρόνια μετά, κι αφού η Ορτέγα είχε αναλάβει να χτίσει την έξωθεν καλή μαρτυρία του ομίλου συνάπτοντας συμφωνίες με περιώνυμους φωτογράφους για τις καμπάνιες, όπως με τον Στιβ Μαϊζέλ, ο οποίος τη φωτογράφισε και για το εξώφυλλο στη «WSJ», ήταν έτοιμη να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στην προσωπική ζωή της. Και μάλιστα με μια γαμήλια τελετή παρασάγγας πιο εξωστρεφή από την πρώτη. Ενώ στον πρώτο γάμο της προσκλήθηκαν μόλις 200 καλεσμένοι, στον δεύτερο ο αριθμός τους διπλασιάστηκε. Οι τριήμεροι εορτασμοί για την ανταλλαγή όρκων αιώνιας πίστης και αγάπης της Μάρτα με τον πρώην ατζέντη μοντέλων, νυν στέλεχος της Inditex Κάρλος Τορέτα σηματοδότησαν μάλλον την πιο έξω καρδιά στιγμή για το γένος των Ορτέγα. Η Μάρτα, που δεν διαθέτει δικό της προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα, πόζαρε για το Instagram του οίκου Valentino που επιμελήθηκε το νυφικό, αλλά και τις γαμήλιες εμφανίσεις της, ενώ φωτογραφήθηκε ασμένως και με τον δημιουργικό διευθυντή Πιερπάολο Πιτσιόλι, ο οποίος ταξίδεψε στη Λα Κορούνια για να της παραδώσει το νυφιάτικο φόρεμα. Ναι, αν η Μάρτα έχει ένα χάρισμα αυτό είναι ότι λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στη «γρήγορη μόδα» που παράγει η οικογενειακή επιχείρηση και τους στυλοβάτες της haute couture – είναι παροιμιώδης η φιλία της με τον αείμνηστο πια σχεδιαστή Αλμπέρ Ελμπάζ. Αυτό αποκρυσταλλώνεται περίφημα και στο ντύσιμό της που συνήθως συνθέτει με κομμάτια Zara, τα οποία διανθίζει με ακριβά παπούτσια και αξεσουάρ οίκων μόδας – από εκείνα που κοστίζουν όσο μια ολόκληρη γκαρνταρόμπα Zara.
Η Μάρτα Ορτέγα σε μια εποχή που όλοι φλυαρούν και διατυμπανίζουν τη σπουδαιότητά τους παραμένει εκκωφαντικά σιωπηλή. Και προσηλωμένη στο ένδυμα. Οπως ακριβώς της δίδαξε η ιστορία του πατέρα της. Ενός αλλοτινού πωλητή πουκαμίσων που πέτυχε ένα μυθιστορηματικό success story, το οποίο μάλιστα παρ’ ολίγον θα μεταφερόταν και στην τηλεόραση από το Amazon Prime, αλλά τα σχέδια ναυάγησαν. Οι Ορτέγα άλλωστε ποτέ δεν αγάπησαν την πολλή συνάφεια του κόσμου. Κι ας τον ντύνουν από την κορφή ως τα νύχια δεκαετίες τώρα .
