Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης υπήρξε μία από τις σπουδαιότερες μορφές της πρώτης Εκκλησίας και θεωρείται πολιούχος και προστάτης της πόλης των Αθηνών.
Τα ονόματα που εορτάζουν σήμερα είναι τα:
Διονύσιος, Διονύσης, Νιόνιος, Νύσης, Ντένης, Διονυσία, Διονυσούλα, Νύσα, Σίσσυ, Ντενίζ, Ντενίς*
* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.
Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης είναι ο πολιούχος της Αθήνας και μια από τις σπουδαιότερες μορφές της πρώτης Εκκλησίας. Η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο στις 3 Οκτωβρίου, ημέρα κατά την οποία στην Αθήνα παραμένουν κλειστά τα σχολεία και οι δημόσιες υπηρεσίες, προς τιμήν του Αγίου.
Καταγωγή και Παιδεία
Γεννήθηκε στην Αθήνα τον 1ο αιώνα μ.Χ., σε οικογένεια επιφανή και εύπορη. Έλαβε άριστη ελληνική παιδεία, διδάχτηκε φιλοσοφία και ρητορική, ενώ φημιζόταν για τη σοφία και την αρετή του. Λόγω της φήμης του, έγινε μέλος του Αρείου Πάγου, του ανώτατου δικαστηρίου της πόλης.
Στροφή στον Χριστιανισμό
Το 51 μ.Χ. ο Απόστολος Παύλος επισκέφθηκε την Αθήνα και κήρυξε στον Άρειο Πάγο. Παρά τις αντιδράσεις και την ειρωνεία πολλών Αθηναίων, ο Διονύσιος συγκινήθηκε από τα λόγια του και αποδέχτηκε το μήνυμα του Χριστού. Όπως αναφέρει το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων (κεφ. 17, στ. 34): «Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και γυνή τις ονόματι Δάμαρις και έτεροι συν αυτοίς» πίστεψαν στον λόγο του Παύλου. Από εκείνη τη στιγμή αφιερώθηκε στη νέα πίστη.
Εκκλησιαστική Διακονία
Ο Απόστολος Παύλος τον χειροτόνησε πρώτο Επίσκοπο Αθηνών. Από τη θέση αυτή εργάστηκε με ζήλο για τη διάδοση του Χριστιανισμού, παρά τις δυσκολίες και τις αντιδράσεις των ειδωλολατρών. Το έργο του συνέβαλε στη στερέωση της Εκκλησίας στην Αττική.
Ιεραποστολική Δράση και Μαρτύριο
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Διονύσιος ταξίδεψε σε διάφορες περιοχές για να κηρύξει το Ευαγγέλιο, φτάνοντας μέχρι τη Γαλλία, όπου συνέχισε το ιεραποστολικό του έργο στο Παρίσι. Εκεί μαρτύρησε με αποκεφαλισμό, περί το 96 μ.Χ., κατά τους διωγμούς του Δομετιανού.
Συγγράμματα
Με το όνομα του Αγίου συνδέονται τα περίφημα συγγράμματα της λεγόμενης «Διονυσιακής Συλλογής» (Περί Θείων Ονομάτων, Περί Μυστικής Θεολογίας, Περί Εκκλησιαστικής Ιεραρχίας, Περί Ουρανίας Ιεραρχίας), τα οποία επηρέασαν βαθιά τη θεολογία τόσο της Ανατολής όσο και της Δύσης. Αν και η πατρότητά τους αποδίδεται μεταγενέστερα σε ανώνυμο συγγραφέα του 5ου–6ου αιώνα, η Εκκλησία τα συνδέει πνευματικά με τον Διονύσιο.
Τιμή και Εορτή
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου την 3η Οκτωβρίου κάθε έτους. Στην Αθήνα, ο ναός του επί της οδού Πανεπιστημίου αποτελεί σημείο αναφοράς και λατρείας. Θεωρείται προστάτης της ελληνικής δικαιοσύνης και των δικαστικών λειτουργών.
