Σήμερα, 25 Δεκεμβρίου, ο ορθόδοξος κόσμος τιμά την κατά σάρκα γέννησις του Κυρίου Ιησού Χριστού, ή κοινώς, τα Χριστούγεννα.
Έτσι, σύμφωνα με το εορτολόγιο, έχουν γιορτή οι:
- Βηθλεέμ
- Γκασπάρ, Γκάσπαρος, Γάσπαρης
- Εμμανουήλ, Μανώλης, Μανόλης, Μανουήλ, Μάνος, Μανούσος, Μανουσάκης, Μανουσάκι, Εμμανουέλλα,
- Εμμανουέλα, Έμμυλι, Μανουέλα, Μανωλία *
- Μελχιώρ, Μελχιόρ
- Μπαλταζάρ, Μπαλτασάρ
- Χρήστος, Χρίστος, Χριστίνα, Χριστιάνα, Κριστιάνα, Χρίστα, Κρίστα, Χρίστη, Κρίστη
- Χρυσή, Χρύσα, Χρυσαλία, Χρυσαυγή, Χρυσούλα, Σήλια, Χρυστάλλα, Χρυσταλλία *
* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.
Η κατά σάρκα γέννησις του Κυρίου Ιησού Χριστού (Χριστούγεννα)
Τα Χριστούγεννα είναι η ετήσια χριστιανική εορτή της γέννησης του Χριστού και κατ’ επέκταση το σύνολο των εορτών από εκείνη την ημέρα, τις 25 Δεκεμβρίου, μέχρι τα Θεοφάνια (“Γιορτές των Χριστουγέννων”).
Εκ των τεσσάρων Ευαγγελιστών μόνο ο Λουκάς και ο Ματθαίος αρχίζουν τις αφηγήσεις τους από τη Γέννηση του Ιησού. Οι δύο αυτές περιγραφές φέρονται να συμπληρώνουν η μία την άλλη. Ενώ πληρέστερη φέρεται του Λουκά.
Από τον συνδυασμό των παραπάνω και άλλων πηγών, το ιστορικό έχει ως εξής:
Επί Ρωμαίου Αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου και Ηγεμόνα Κυρήνιου της Συρίας, διατάχθηκε απογραφή πληθυσμού σε όλη την Αυτοκρατορία (Λουκάς Β’ 1-3). Άγγελος Κυρίου επισκέφθηκε τον Ιωσήφ και τον ενημέρωσε για την Θεία Γέννηση του Θεανθρώπου εκ της Παρθένου Μαρίας (Ματθαίος Α’ 20). Τότε ο Ιωσήφ παρέλαβε την Μαρία και από την Ναζαρέτ ήλθαν στη Βηθλεέμ (της Ιουδαίας), που Βασιλεύς της περιοχής ήταν ο Ηρώδης ο Μέγας, όπου και γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός (Ματθ. Β’ 1, – Λουκ. Β’ 4-7). Άγγελος Κυρίου εμφανίζεται σε ποιμένες αγγέλλοντας το χαρμόσυνο γεγονός ενώ πλήθος αγγέλων ψάλλουν «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία» (Λουκ. Β’ 8-14). Ενώ συμβαίνουν αυτά, άστρο φωτεινό (έχει προταθεί ως εξήγηση ο Κομήτης του Χάλεϋ) εξ Ανατολής οδηγεί τρεις Μάγους προς τα Ιεροσόλυμα, που, μετά τη συνάντηση με τον Βασιλέα Ηρώδη, συνεχίζουν και φθάνουν στη Βηθλεέμ όπου μαζί με τους βοσκούς προσκυνούν τον Θεάνθρωπο προσφέροντας Χρυσόν, Λίβανο και Σμύρνα (Ματθ. Β’ 2-12).
Οι χριστιανοί θεωρούν ότι η γέννηση του Χριστού εκπληρώνει τις προφητείες των Εβραϊκών Γραφών και ότι ως Μεσσίας ήλθε για να λυτρώσει τους ανθρώπους από τις αμαρτίες τους. «Ο Θεός έγινε άνθρωπος, ώστε ο άνθρωπος να γίνει θεός».
Χριστούγεννα και Ορθοδοξία
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζεται τα Χριστούγεννα η Ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού Πατρός. Η όλη Θεότητα ενώθηκε στο Πρόσωπο του Υιού με την όλη ανθρωπότητα. Κάθε ιδίωμα και κάθε ενέργεια της ανθρώπινης φύσεως προσλαμβάνεται από τον Ενανθρωπήσαντα Λόγο του Θεού Πατρός και κατ’ αυτόν τον τρόπο η Εκκλησία κηρύσσει ότι η Σάρκωση του Θεού Λόγου είναι γεγονός “υπέρ φύσιν”. Και τούτο σημαίνει ότι είναι “μέγα το της ευσεβείας μυστήριον, θεός εφανερώθη εν σαρκί” (Α΄ Τιμ. 3, 16).Και αυτό συνέβη, μας λέγει ο Μ. Αθανάσιος, για να δύναται πλέον ο άνθρωπος να γίνεται Θεός κατά χάριν. “Ο σαρκωθείς Λόγος, Θεός ών τέλειος, άνθρωπος τέλειος γίνεται, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν”.
Με την κοινωνία αυτή ο άνθρωπος καταξιώνεται ως ύπαρξη. Υπάρχει και λυτρώνεται, όταν είναι ενωμένος με τον Θεάνθρωπο Κύριο και όταν συγκαταλέγεται στην κοινωνία αγάπης, που είναι η Εκκλησία Του, ως ζωντανό μέλος της. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος το έχει τονίσει: “Το γάρ απρόσληπτον και αθεράπευτον, ό δέ ήνωται τώ Θεώ τούτο και σώζεται”. Αυτός ο Υιός και Λόγος του Θεού Πατρός “σάρξ εγένετο καί εσκήνωσεν εν ημίν” (Ιωάν. 1, 14). Ο απρόσιτος Θεός γίνεται προσιτός, ο άπειρος σμικρύνεται και γίνεται χωρητός, ο αόρατος αποκαλύπτεται και γίνεται ορατός. Ο “αναφής”, αυτός που δεν εγγίζεται, ταπεινούται και δέχεται να ψηλαφηθεί. Ερχεται απλά και ταπεινά και αναστρέφεται με το πλάσμα Του, τον άνθρωπο, που αλλοτριώθηκε μέσα στον χώρο της αμαρτίας, για να τον σώσει από την αμαρτία και την αιώνια κόλαση. Η μεγάλη αυτή αλήθεια φανερώνει την άπειρη και βαθειά αγάπη του Θεού Λόγου προς τον άνθρωπο.
Πότε γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστούς
Η ακριβής χρονολόγηση της ζωής του Ιησού είναι αδύνατη αφού οι υπάρχουσες μαρτυρίες που προέρχονται από την Καινή Διαθήκη χαρακτηρίζονται από χρονολογική ασάφεια και επίσης το αφετηριακό 1 μ.Χ. δεν εναρμονίζεται επακριβώς με τα γενικότερα ιστορικά δεδομένα των χρόνων εκείνων.
Πέρα από αυτό, τα λίγα στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη κατά προσέγγιση χρονολόγηση της γέννησης του Ιησού, προέρχονται κυρίως από το Ευαγγέλιο του Λουκά και του Ματθαίου και αφορούν:
- Τη γέννηση του Ιησού επί αυτοκράτορα Αυγούστου (Λουκ. 2,1), του οποίου η βασιλεία διήρκεσε για μεγάλο χρονικό διάστημα (27 π.Χ. – 14 μ.Χ.)
- Τη γέννηση του Ιησού “εν ταις ημέραις Ηρώδου βασιλέως της Ιουδαίας” (Λουκ. 1,5), του οποίου επίσης η βασιλεία στην Ιουδαία ήταν από τις μακρότερες χρονικά (37-4 π.Χ.).
- Στις περιγραφές για το άστρο της Βηθλεέμ (Ματθ. 2,2)
- Στα γεγονότα της “πρώτης” απογραφής, η οποία “εγένετο ηγεμονεύοντος της Συρίας Κυρηνίου” (Λουκ. 2,2) (12-8 π.Χ. ή 8-6 π.Χ.).
Να σημειωθεί, ότι η γιορτή των Χριστουγέννων καθιερώθηκε για πρώτη φορά την 25η Δεκεμβρίου του 397 μ.Χ. επί πατριαρχείας Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Κατ’ άλλους ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Ιουβενάλιος, χώρισε τις δύο γιορτές των Φώτων και των Χριστουγέννων, οι οποίες παλιότερα γίνονταν την ίδια μέρα, δηλαδή την 6η Ιανουαρίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’
Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως· ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι.
