Αν θέλουμε να δώσουμε ένα σύντομο ορισμό, όπως σημειώνεται και σε βιβλίο της Ι.Μ.Παρακλήτου, μπορούμε να πούμε, ότι τάμα είναι η συνειδητή υπόσχεση κάποιας αγαθής πράξεως η προσφοράς προς τον Θεό, την Παναγία ή τούς Αγίους μας. Είναι γεγονός ότι σχετικά με το θέμα αυτό υπάρχουν πολλές και διάφορες ερμηνείες.
Με το τάμα δεσμεύουμε την συνείδησή μας. Αυτή ακριβώς η συνειδησιακή δέσμευση είναι που κάνει το τάμα να ξεχωρίζει από την απλή πρόθεση ή ακόμα και την σταθερή απόφαση. Πώς και Πότε μπορούμε να κάνουμε ένα Τάμα; Αναφορικά δε με το πώς – πότε μπορούμε να κάνουμε ένα τάμα, χρειάζεται να πούμε ότι προϋπόθεση είναι η ήρεμη και ώριμη σκέψη, χωρίς πίεση, εξαναγκασμό, φόβο ή βία και με πλήρη επίγνωση του τί και σε ποιόν υποσχόμαστε.
Δεν μπορούμε επίσης να κάνουμε τάμα που να αφορά άλλα πρόσωπα, ή πράγματα και θέματα που δεν αφορούν άμεσα εμάς. Επίσης δε μπορούν να αναφέρονται σε άλλους χωρίς την συγκατάθεσή τους. Προσοχή χρειάζεται και στο αντικείμενο του τάματος, το οποίο θα πρέπει να είναι καλό και άγιο. Ό,τι είναι ανώφελο και άπρεπο δεν μπορεί να γίνεται αντικείμενο ταμάτων.
Δεν πρέπει επίσης να κάνουμε ένα τάμα, ακόμα και άγιο, αν η εκπλήρωσή του δεν συμβιβάζεται με άλλες σημαντικές υποχρεώσεις της ζωής μας. Π.Χ.: Μία μητέρα δεν μπορεί να τάξει ένα πολυήμερο προσκύνημα σε ιερό τόπο, αν για την εκπλήρωση του τάματός της πρέπει να αφήσει τα μικρά παιδιά της μόνα και απροστάτευτα.
Χρειάζεται επίσης να γνωρίζουμε ότι για να γίνει το τάμα μας ευπρόσδεκτο από τον Θεό πρέπει να είναι καρπός γνήσιας ευλάβειας, να συνοδεύεται από μετάνοια, αγώνα εναντίον τής αμαρτίας και προκοπή της αρετής. Είναι ανώφελα τα τάματα χωρίς διόρθωση βίου και ελπίδα σωτηρίας.
Εκπλήρωση του Τάματος. Η εκπλήρωση του τάματος χρειάζεται να είναι δυνατή-εφικτή σε χρόνο εύλογο και όχι αόριστα. Τάζοντας κάτι που δεν μπορούμε να το εκπληρώσουμε δείχνουμε ασέβεια και επιπολαιότητα.
Ένα βιβλίο της Π.Δ., ο Εκκλησιαστής, αναφέρει σχετικά: Όταν τάξεις κάτι στον Θεό μην αργήσεις να το εκπληρώσεις, γιατί δεν αρέσουν στον Θεό οι επιπόλαιοι. Εσύ λοιπόν ό,τι τάξεις να το εκπληρώνεις. Καλύτερα να μην τάξεις, παρά να τάξεις και να μην εκπληρώσεις το τάμα σου (5,3-4).
Μην απελπίζεσαι, ο Θεός βλέπει την ψυχή σου και θα σε βοηθήσει.
Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης: Έχετε πίστιν Θεού. Αιτείτε και δοθήσεται υμίν. Αυτή η πίστη με βοηθάει και με σώζει 70 χρόνια.
Καμιά προσευχή, παιδιά μου, δεν πάει χαμένη. Και εμένα αυτή η προσευχή με κράτησε τόσα χρόνια. Πάντα η προσευχή στηρίζει. Να μη δειλιάζουμε, να μη φοβόμαστε. Ει ο Θεός μεθ’ ημών ουδείς καθ’ ημών.
Στην Εκκλησία βρίσκουμε την υγεία, την παρηγοριά, την ελπίδα και τη σωτηρία της ψυχής μας. Χωρίς την ψυχή μας καθαρή δεν έχουμε κανένα όφελος από τη Θεία Κοινωνία. Ό,τι συγχωρεί ο πνευματικός, το συγχωρεί ταυτόχρονα και ο Θεός στον Ουρανό, ό,τι δε συγχωρήσει μένει ασυγχώρητο.
Είδα, παιδί μου, όλη μας η ζωή, έργα, λόγια, σκέψεις είναι γραμμένα: θα δώσουμε για όλα λόγο. Αδελφέ μου! που λέγεις ότι είσαι αμαρτωλός, όλοι οι άνθρωποι αμαρτωλοί είμαστε, μόνο ο Θεός είναι αναμάρτητος, γι’ αυτό θα κάνουμε θυσίες στο Θεό –πίστη, πραότητα, υπομονή, ταπείνωση, αποχή των κακών, θείες λειτουργίες, μετάνοιες, νηστείες– για να συγχωρέσει τις αμαρτίες μας.
Μην απελπίζεσαι, ο Θεός βλέπει την ψυχή σου και θα σε βοηθήσει. «Τις ήλπισεν εις τον Κύριον και κατησχύνθη!… έχετε την ελπίδα σας εις τον επί ξύλου τανυθέντα Ιησού Χριστό» και όλα θα έλθουν κατ’ ευχήν. Σας ασπάζομαι εν φιλήματι αγίω ο ελάχιστος εν Ιερομονάχοις π. Ιάκωβος
