Μέσα σε λίγες δεκαετίες, η διατροφή μας άλλαξε σημαντικά. Από τις προπολεμικές, αγροτικές κοινωνίες όπου το κρέας ήταν σπάνιο, περισσότερο ένα γιορτινό γεύμα για 2-3 φορές τον χρόνο, περάσαμε στις σημερινές αστικοποιημένες κοινωνίες της Δύσης όπου η κατανάλωση κρέατος αποτελεί καθημερινή συνήθεια στα όρια σχεδόν της εμμονής. (Δεν ισχύει το ίδιο και για τον αναπτυσσόμενο κόσμο βέβαια, αφού υπάρχουν οικονομικά εμπόδια για να συμβεί κάτι τέτοιο).
Μαζί με την υπερκατανάλωση προφανώς έρχονται και οι δυσάρεστες συνέπειες. Ποιο είναι το καθημερινό «επιτρεπτό» όριο σύμφωνα με το NHS (Βρετανικός Οργανισμός Υγείας); Μόλις 70 γρ. μαγειρεμένου κρέατος, ενώ τονίζει ότι αν τρως 90 γρ. καλό θα ήταν να μειώσεις την ποσότητα.
Μεταφράζοντας τα γραμμάρια βλέπουμε ότι αυτό είναι περίπου ένα χοιρινό καλαμάκι την ημέρα. Μία ελάχιστη ποσότητα δηλαδή.
Κάνοντας μερικές πρόχειρες μαθηματικές πράξεις, βλέπουμε ότι μπορούμε να τρώμε μέχρθ 490 γρ. μαγειρεμένου κρέατος την εβδομάδα.
Ή αλλιώς 7 χοιρινά καλαμάκια. Ή πιο απλά: δύο φορές μόνο την εβδομάδα κρέας.
Τα συν και τα πλην
Στη διατροφή και τη γυμναστική δεν υπάρχουν απόλυτες αλήθειες ούτε μαγικές λύσεις. Τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα από ό,τι δείχνουν αρχικά. Δεν υπάρχει, δηλαδή, λόγος να δαιμονοποιούμε το κρέας.
Η πρωτεΐνη από το κόκκινο κρέας είναι τρομερά χρήσιμη, ιδιαίτερα όταν δε συνοδεύεται και από το αχρείαστο λίπος. Είναι ο πιο γρήγορος δρόμος να «στεγνώσεις» όταν τη συνδυάζεις με λαχανικά και φρούτα, αποφεύγοντας τα κορεσμένα λιπαρά ή τους υπερβολικούς υδατάνθρακες.
Μέχρι εδώ, όλα καλά. Η αλήθεια όμως είναι πως για τους περισσότερους από εμάς η ισορροπημένη διατροφή είναι κάτι που απέχει πολύ από αυτό που κάνουμε στην καθημερινότητά μας.
Έτσι, η καθημερινή κατανάλωση κόκκινου κρέατος -χωρίς, μάλιστα, να ελέγχουμε κατά πόσο είναι άπαχο ή όχι- θεωρείται ύποπτη για μία σειρά από παθήσεις: υψηλή χοληστερίνη, καρδιαγγειακά προβλήματα, αυξημένες πιθανότητες για εμφάνιση διαβήτη ακόμα και καρκίνο.
Επειδή, όμως, αυτά πολλές φορές γράφονται στο παγκόσμιο ίντερνετ χωρίς να επιβεβαιώνονται, ας δούμε τι ανέφερε μία φινλανδική έρευνα η οποία δημοσιεύτηκε παλιότερα στους New York Times.
Η έρευνα κατέγραψε δεδομένα ανάμεσα σε 2641 άντρες, ηλικίας 42 έως 60 ετών, ακολουθώντας τους για σχεδόν 22 (!) χρόνια. Μέσα σε αυτήν τη χρονική περίοδο, συνολικά 1.225 άτομα που συμμετείχαν έχασαν τη ζωή τους.
Τα συμπεράσματα είναι χαρακτηριστικά: οι άντρες που έτρωγαν περισσότερα από 251 γρ. κρέας (κόκκινο ή λευκό) ημερησίως είχαν 23% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν σε σχέση με όσους έτρωγαν λιγότερες από 76 γρ. κρέατος.
Βέβαια, η αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης δε συσχετίστηκε σημαντικά με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, εκτός και αν υπήρχε υποκείμενη σοβαρή νόσος. Αντίστοιχα, η κατανάλωση πρωτεΐνης προερχόμενης από ψάρια, αυγά και γαλακτοκομικά δεν επηρέασε τη θνησιμότητα.
Πού κρύβεται, λοιπόν, η επικίνδυνη λεπτομέρεια; Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο υψηλότερη αναλογία πρωτεΐνης κρέατος προς φυτική πρωτεΐνη, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου.
Το πρόβλημα δεν Είναι τόσο αν τρώμε παραπανίσιο κρέας κάθε μέρα, όσο το αν η διατροφή μας είναι ισορροπημένη.
Τι μπορείς να κάνεις λοιπόν περά από το προφανές, να κόψεις με άλλα λόγια την υπερβολική κατανάλωση κρέατος; Σίγουρα να προσθέσεις μπόλικα λαχανικά στη διατροφή σου, ενώ σύμφωνα με το NHS καλό θα ήταν να προτιμάς τα ψητά αντί για τα τηγανητά κρέατα καθώς και να επιλέγεις περισσότερα άπαχα μέρη του ζώου. (Ναι, προφανώς, και τα αλλαντικά θεωρούνται κρέας με αρκετό πάχος).
