Μια ανάσα από το κέντρο της Αθήνας, μέσα στον πυκνό αστικό ιστό της γκρίζας μεγαλούπολης, υπάρχει ένα μικρό χωριό.
Μια γραφική συνοικία με πλινθόκτιστα μονώροφα σπίτια, ασβεστωμένες μάντρες, ξερολιθιές, μποστάνια, βοσκοτόπια και ασυναγώνιστη θέα. Φαίνεται απίστευτο! Το μοναδικό χωριό που βρίσκεται μέσα στην Αθήνα, τον Οικισμό Γ. Παπανδρέου, χτισμένο στην κορυφή των Τουρκοβουνίων. Από εκεί μπορείς να αγναντέψεις τον ορίζοντα, έχοντας θέα την Ακρόπολη και τον Λυκαβηττό, και στο «πιάτο» σου τις συνοικίες της πολύβουης Αθήνας.
Χωμάτινα μονοπάτια, σπίτια-παραπήγματα με ασβεστωμένες αυλές, σκουριασμένες αυλόπορτες, ξεφλουδισμένοι τοίχοι, κηπευτικές εκτάσεις, έρημες κατοικίες, γιγαντιαίες δεξαμενές νερού, ταχυδρομικές θυρίδες, κότες και κουνέλια που εμφανίζονται ξαφνικά μπροστά σου, τα κελαϊδίσματα των πουλιών, βοσκοτόπια, μάντρες με σύρματα, οι ψαλμωδίες που ακούγονται από τους δύο ναούς, συνθέτουν μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα ‒ κι όλα αυτά σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο της πρωτεύουσας.
Τούτος ο τόπος ξεχωρίζει για τους συνεχείς αγώνες. Όλοι, εσωτερικοί μετανάστες και φτωχοί άνθρωποι.
O Οικισμός Παπανδρέου αποτελείται από περίπου 140 κατοικίες, ο μόνιμος πληθυσμός αγγίζει τα 800 άτομα, ενώ η συνολική έκταση ξεπερνά τα 100 στρέμματα. Ωστόσο, το περίπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς ήταν για πολλά έτη η βασική αιτία των πολλαπλών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι κάτοικοι της περιοχής. Φυλακίσεις, απεργίες πείνας, κατεδαφίσεις, πρόστιμα, προθεσμίες, καταπατήσεις και εκβιασμοί έχουν καθορίσει την ταυτότητα του συνοικισμού.
Δείτε το βίντεο:
Η περιοχή ξεκίνησε να χτίζεται το 1944. Ωστόσο, ο κύριος όγκος των κτισμάτων ανεγέρθηκε τη δεκαετία του 1960, είτε από τους σημερινούς ιδιοκτήτες είτε από τους δικαιοπαρόχους τους. Κατά περιόδους το ελληνικό δημόσιο έχει αμφισβητήσει την ιδιοκτησία της εν λόγω έκτασης και αυτός είναι ο λόγος που έχουν εκδοθεί πολλές και αντιφατικές δικαστικές αποφάσεις.
Η περιοχή ονομάστηκε έτσι επειδή το 1964, όταν ήταν πρωθυπουργός ο Γεώργιος Παπανδρέου, παραχωρήθηκε σε άπορες οικογένειες μια έκταση 300 στρεμμάτων από την πλευρά του Πολυγώνου. Εκείνη την περίοδο άρχισαν να χτίζονται περίπου εκατό σπίτια και αυτό το κομμάτι του λόφου ονομάστηκε «Οικισμός Γ. Παπανδρέου». Μάλιστα, ο Αχαιός πολιτικός τους είχε δώσει την υπόσχεση ότι οι αυθαίρετες αυτές κατοικίες σύντομα θα νομιμοποιούνταν. Έναν χρόνο αργότερα η κυβέρνηση Παπανδρέου πέφτει και σε δύο χρόνια η δικτατορία των συνταγματαρχών, με απόφαση του Γεωργίου Παπαδόπουλου, αποφασίζει την απαλλοτρίωση της περιοχής με σκοπό την ανέγερση του Ναού του Σωτήρος προς εκπλήρωση του Τάματος του Έθνους, της υπόσχεσης των Ελλήνων επαναστατών του 1821 να φτιάξουν εκκλησία σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον οθωμανικό ζυγό.
Τότε είχαν επισκεφθεί την περιοχή διάφοροι κλητήρες, οι οποίοι θυροκολλούσαν τη διαταγή έξωσης. «Οι αντιδράσεις ήταν έντονες, οι κάτοικοι διαμαρτυρήθηκαν και η αστυνομία έβαλε φωτιά σε περισσότερα από 80 σπίτια. Τρία χρόνια μετά την πτώση της κάποιοι κατάφεραν να αποκτήσουν τίτλους ιδιοκτησίας και το 1993 η περιοχή, σύμφωνα με απόφαση του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ, όχι μόνο υδροδοτήθηκε αλλά και ηλεκτροδοτήθηκε. Πραγματοποιήθηκαν κάποια ρυμοτομικά έργα και σταδιακά η περιοχή πέρασε στη δικαιοδοσία του δήμου Αθηναίων.
Έκτοτε, το ιδιοκτησιακό καθεστώς παραμένει διφορούμενο και ασαφές.
Τα περισσότερα σπίτια είναι πλινθόκτιστα, ενώ ξεχωρίζουν οι αμέτρητες γλάστρες που είναι χωμένες σε τενεκέδες. Οι ψαλμωδίες που ακούγονται από τον ιερό ναό της Αγίας Κυριακής δημιουργούν μια ατμόσφαιρα μυσταγωγίας.
Εκεί βρίσκεται και το ιερό ησυχαστήριο του Προφήτη Ηλία. Ένα σπάνιο μοναστηριακό συγκρότημα, τοποθετημένο σε ένα από τα πιο κεντρικά σημεία της Αθήνας.
Σ’ αυτή την πνευματική όαση, η οποία λειτουργεί ακατάπαυστα από το 1957, υπηρετούν συνολικά η ηγουμένη της μονής, τέσσερις μοναχές και μια δόκιμη.
Παραμονή και ανήμερα της γιορτής του Προφήτη Ηλία γίνεται ένα πολύ ωραίο πανηγύρι και πολύς κόσμος επισκέπτεται το ησυχαστήριο. Επίσης, κάθε Κυριακή το συγκεκριμένο μέρος αποτελεί μια σταθερή επιλογή πολλών Αθηναίων για εκδρομή.
Σε τόσο κοντινή απόσταση υπάρχουν ακόμη σημεία ενδιαφέροντος που διατηρούν αναλλοίωτη τη φυσιογνωμία τους και συγκροτούν μια άλλη πόλη εντός των τειχών. Στην υψηλότερη κορυφή της λοφοσειράς στα Τουρκοβούνια στην Αθήνα, ο Οικισμός Παπανδρέου εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να προσφέρει ένα σπάνιο ταξίδι στον χρόνο και τις μνήμες του χθες.
Με πληροφορίες από: lifo.gr
